De Burgemeester van Eindhoven, de heer J. Jorritsma heeft tijdens zijn nieuwjaarstoespraak heel wat stof doen opwaaien door opnieuw aan te sturen op een forse regionale herindelingwaarbij Waalre bij Eindhoven zou gaan behoren. Zoals gewoonlijk zijn er voors en tegens. Is het AWB voor of tegen die voorgestelde mogelijke herindeling?
Ons standpunt
Er zijn nogal wat reacties op de uitspraken van de heer Jorritsma. Toch zijn bij alle voor- en nadelen een aantal zaken onbelicht gebleven.
Juist het feit dat wij erkend zijn als mainport in Nederland is te danken aan de samenwerking van de 21 gemeenten. Er is een Brainport en een MRE (Mainport Regio Eindhoven) die die via een samenwerkingsmodel goed functioneren. Een MRE moest worden opgetuigd, omdat Den Haag de SRE (Samenwerkingsverband Regio Eindhoven) onmogelijk maakte, evenals de Agglomeratie Eindhoven daarvoor. Mogelijk bereiken wij hier iets dat niet strookt met de inzichten van Den Haag en al helemaal niet met ons politieke bestuursmodel Het Huis van Thorbecke (drielagen structuur: Rijk…Provincie…Gemeente). Een bestuursmodel wat nodig herzien moet worden, omdat dit niet die flexibiliteit kent die voor een modern bestuur nodig is. Hoeveel inspanning en geld heeft dit de regio al gekost? We kunnen een voorbeeld nemen aan Denemarken, dat wel de moed heeft gehad om hun oude bestuursmodel te vervangen.
Een grootschalige herindeling heeft bij mijn weten nog nooit de beoogde effecten bereikt. Financieel is men er ook altijd op achteruit gegaan. Achteraf zijn de kosten veel hoger, dan voor de herindeling. Logisch, want schaalvergroting betekent voor ons genormeerd bestuursmodel dat de basis van de pyramide veel breder wordt en de top veel hoger komt te liggen, waardoor kosten sterk toenemen. De bureaucratie neemt sterk toe en daardoor ook de stroperigheid. Was dit niet een punt wat de MRE door de hr. Jorritsma verweten werd? De afstand van bestuur naar inwoner wordt groter. Is het dan niet beter dit onderling te bespreken en hier een oplossing voor te bedenken?
De democratische legitimiteit is gewaarborgd bij herindeling. Ja, theoretisch wel, maar heeft een bestuur dat ver af staat van de inwoner, niet weet wat er leeft, daar geen binding mee heeft nog wel die legitimiteit? Het opkomstpercentage bij verkiezingen spreekt denk ik duidelijke taal, evenals het stemgedrag. Ook in samenwerkingsverbanden kan die legitimiteit gewaarborgd zijn. Voorwaarde hier is wel, dat er duidelijke kaders zijn overeengekomen, die door een raad gecontroleerd kunnen worden en over een vooraf afgesproken periode, waarna evaluatie plaatsvindt en aanpassing van de kaders mogelijk is.
Als het grote aantal samenwerkingsverbanden een probleem is, dan kan ook dit aantal in goed overleg omlaag worden gebracht. Zeker tussen de kleinere gemeenten onderling.
Kortom, de heer Jorritsma doet er goed aan eerst zijn eigen bestuur beter te laten functioneren zo dat zijn bestuur werkelijk die legitieme volksvertegenwoordiger is, alvorens anderen de maat te nemen. Hij moet stoppen met zand te strooien in de mechaniek van de samenwerking, want dat is slecht voor de inwoners van deze regio. Besturen is een combinatie van ratio en emotie. Ik hoop dat de regio zo verstandig is om zich weinig van de woorden van de hr. Jorritsma aan te trekken en om op de ingeslagen weg voort te gaan, eventueel als kleine gemeenten samen naast Eindhoven dit voor het welzijn en welbevinden en de participatie van onze inwoners.
Peter Oolbekkink
Fractievoorzitter AalstWaalreBelang