Pieter van Deursen

2026 Algemene beschouwingen

door

Algemene beschouwingen programmabegroting 2026 en meerjarenraming 2027-2029.

Voorzitter,


Algemeen.
Dit is de laatste begroting van deze raadsperiode. Een raadsperiode die heeft uitgeblonken door bestuurlijke rust, doch de gemeente en haar inwoners financieel gezien niet onberoerd heeft gelaten. Wij zijn blij met de plezierige wijze waarop binnen de raad en met het college wordt samengewerkt en spreken onze waardering uit voor het werk van de ambtelijke organisatie en de ondersteuning van de raad door onze griffie.
In deze algemene beschouwingen kijken we kort op deze raadsperiode terug en reageren daarbij uiteraard ook op de voorliggende begroting en meerjarenraming.


Plannen.
Een aantal plannen dat reeds in de pipeline zat is met succes afgerond. Denk daarbij aan de herinrichting van de Eindhovenseweg met het zwaar bevochten vrachtwagenverbod en de 30 km zone. Zo ook de herinrichting van de Traverse, vanaf de Willibrorduslaan tot aan de Heikantstraat. Diverse wegvlakken in de gemeente zijn aangepakt en fietspaden en trottoirs zijn verbeterd.


Woningbouw.
Op kleine schaal zijn er her en der nieuwe woningen gebouwd, doch in aantal volstrekt onvoldoende om aan de grote woningbehoefte te kunnen voldoen. We zijn dan ook blij dat met het grotere bouwplan Waalre-noord Heijdepark een aanvang is gemaakt en dat de bouwplannen Waalre-noord fase 3 en Ekenrooi-zuid in voorbereiding zijn. In ons verkiezingsprogramma hebben wij aangegeven dat van de te bouwen woningen minimaal 50% dient te bestaan uit sociale huur- en betaalbare koopwoningen. Wij zijn blij met het feit dat dit in onze Woonvisie is verankerd en voor alle bouwplannen geldt. Ook de verruiming van de mogelijkheden voor de bouw van mantelzorgwoningen juichen wij toe.
Wij benadrukken dat het bouwen van met name sociale huur en betaalbare woningen sneller dan tot nu toe moet worden opgepakt en gerealiseerd. Daardoor kunnen o.a. de volwassen jongeren die nu nog noodgedwongen bij hun ouders wonen aan een eigen onderdak helpen. Wonen c.q. een dak boven je hoofd is een grondrecht.

Ergon.
De Ergon zet de komende jaren sterk in op het bevorderen van de uitstroom van werknemers naar het reguliere bedrijfsleven. En dan niet op detacheringsbasis maar in vaste dient. Wij vinden het teleurstellend dat wij als deelnemende gemeente daaraan tot nu toe geen gevolg geven. Ook binnen de gemeente zijn er voldoende mogelijkheden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Ook zouden wij organisaties die van de gemeente subsidie ontvangen moeten verplichten om deze mensen in dienst te nemen. Wij denken daarbij o.a. ook aan de Stichting Het Huis van Waalre.

OZB
Waar we niet trots op zijn is het feit dat in deze raadsperiode de OZB jaarlijks met 10% of meer is verhoogd. Dit terwijl de overschotten op de jaarrekeningen telkens weer lieten zien dat deze verhogingen niet nodig waren om de gemeente financieel gezond te houden. Dit was ook een van de redenen waarom AWB het raadsprogramma niet heeft ondertekend. Ook voor 2026 wordt door het college voorgesteld om de OZB met 11,7% te verhogen. De begroting laat zien dat de opbrengst van de OZB in deze raadsperiode is gestegen van € 5.043.000,00 naar € 6.307.000,00 in 2026 en verder stijgt naar € 7.454.000,00 in 2029.
Waalre heeft op Heeze-Leende na, regionaal gezien, de hoogste belastingdruk. Wij zijn daar niet trots op.
Wij hebben deze raadsperiode telkens weer aangegeven ons hierin niet te kunnen vinden. Door o.a. de extra verhogingen van de OZB werken we niet mee aan de bestaanszekerheid van onze inwoners en zijn deze genoodzaakt om in toenemende mate een beroep te doen op kwijtschelding van de OZB-belasting, de afvalstoffen- en de rioolheffing. Wij vinden dat het enerzijds verhogen van de OZB met niet meer dan het indexeringspercentage en het anderzijds bezuinigen op de uitgaven meer dan voldoende is om onze financiële positie te borgen en onze inwoners niet onnodig te belasten.
Het vorenstaande is des te meer van belang nu uit onderzoek blijkt dat vooral in kleinere gemeenten armoederegelingen, waaronder de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen, nog vaak onder de radar blijven. Zelfs als de minima huishoudens weten waar ze recht op hebben en de hulp letterlijk aan de voordeur krijgen aangeboden, blijft de weerstand groot. Zo blijkt 78% van de mensen, die lastig rondkomt, aangeeft wegens schaamte terughoudend te zijn bij het zoeken naar hulp. Nog opzienbaarder en zorgelijker is het percentage van 66% dat aangeeft geen hulp te zoeken uit angst voor negatieve gevolgen.


Afvalstoffenheffing.
Met betrekking tot de afvalstoffenheffing zijn wij onaangenaam verrast door het feit dat het gedifferentieerde vastrecht voor één- en meerpersoonshuishoudens vanaf 2026 komt te vervallen. Wij horen graag van het college op welke wijze de eenpersoonshuishoudens worden gecompenseerd en waarom wij als raad hierover niet eerder zijn geïnformeerd.


Toeristenbelasting
Met de verhoging van de Toeristenbelasting kunnen wij instemmen.


Werk en Inkomen.
Op 3 april 2025 heeft het college ons medegedeeld dat de samenwerking met Veldhoven met betrekking tot de uitvoering van taken op het terrein van Werk en Inkomen per 1 januari 2026 is opgezegd. Nadien bleef het stil en is ons tussen de neus en lippen door medegedeeld dat de samenwerking toch wordt voortgezet. Uit de begroting blijkt dat deze voortzetting ons jaarlijks € 110.000,00 extra gaat kosten. Dit zonder blikken of blozen en ondanks het feit dat onze inwoners het gevoel hebben dat zij in Veldhoven anders en meer op afstand worden behandeld dan de inwoners van Veldhoven. Onze vraag aan het college is dit gevoel terecht en zo ja wat gaat u eraan doen om dit gevoel bij onze inwoners weg te nemen?


Waalres Museum.
Waar we als AWB ook niet trots op zijn is het besluit van de raad om de subsidie aan het Waalres museum te beëindigen. Als gevolg daarvan sluit het museum met ingang van 1 januari 2026 haar deuren en gaat daarmee voor Waalre en de Waalrese toeristen een culturele instelling en ontmoetingsplek verloren. Wij vinden dit nog steeds een verkeerde bezuiniging die meer dan honderd vrijwilligers raakt. Bovendien vragen wij ons af wat er met de collectie van het lokaal cultureel erfgoed gaat gebeuren.


De Kracht van Waalre.
Onlangs heeft de raad het visiedocument “De Kracht van Waalre” opnieuw vastgesteld. Dit document gaat prat op het gebruik maken van de aanwezige kennis en kunde van onze inwoners. In de praktijk blijkt dat het gemeentebestuur het bij deze woorden laat en inwoners en organisaties zich nog steeds niet of onvoldoende gehoord voelen. Wat AWB betreft moet in dezen werkelijk de knop om en moet actief invulling worden gegeven aan deze tot nu toe loze belofte.


Tweede Oost-Westverbinding.
Zoals bekend pleit AWB voor de realisering van een tweede Oost-Westverbinding. Wij zien deze verbinding als een noodzakelijk afronding van onze wegenstructuur ter ontlasting van met name de Willibrorduslaan en omgeving alsmede voor de bereikbaarheid van de nieuwe woonwijk in Waalre-noord fase 3 en de uitbreiding van bedrijventerrein Het Broek. AWB is van mening dat aan de aanleg van een tweede Oost-Westverbinding ook uit veiligheidsoverwegingen niet langer valt te ontkomen.


Buitengebied.
Door de schaalsprong neemt de druk op ons buitengebied steeds meer toe. Het buitengebied wordt kleiner door de bouw van woningen en de uitbreiding van bedrijventerreinen. Daartegenover neemt het aantal inwoners en anderen die van het buitengebied gebruik maken toe. Dit alles ten nadele van de nog schaars aanwezige flora en fauna. Wat AWB betreft dienen er in het buitengebied dan ook nog meer rustgebieden te worden aangewezen en in de omgevingsplannen te worden geborgd.


Kaderrichtlijn Water.
AWB is van mening dat de aandacht voor de Kaderrichtlijn Water via een instructieregel in het omgevingsplan dient te worden geborgd en dat het gebruik van pesticiden en glyfosaat daarin dient te worden verboden. Ook dient het verbod op het gebruik van pesticiden en glyfosaat in de pachtcontracten voor landbouwgronden te worden opgenomen. Schoon water is namelijk een basisbehoefte en van levensbelang.


Septembercirculaire.
De septembercirculaire resulteert in hogere algemene uitkering ten bedrage van € 628.000,00. Vervolgens wordt dit positief resultaat omgezet in uitgaven ten laste van de begroting ten bedrage van € 633.000,00. Per saldo € 5.000,00 negatief. Is met deze structurele uitgaven, die niet nieuw zijn, in de begroting 2026 geen rekening gehouden en zo neen waarom niet. Het betreft hier de wet suïcidepreventie, implementatie participatie in balans, CDOKE gelden en overheidsbrede dienstverlening.


Grondexploitaties.
AWB is van mening dat alle grondexploitaties voor de gemeente minimaal kostendekkend dienen te zijn en zo mogelijk dienen te worden afgesloten met een positief resultaat.

Schaalgroei Brainportregio.

Steeds meer wordt gewezen op mogelijke risico’s verbonden aan de expansieve groei van ASML binnen onze regio. Daarbij wordt benadrukt dat de regio dient in te zetten op kwalitatieve groei in plaats van op kwantitatieve groei. Ook moeten we kiezen voor meer diversiteit in plaats van afhankelijk te zijn van de levensloop van één bedrijf. AWB deelt de zorgen en vraagt hiervoor aandacht.

————————————————————————————————

De concept begroting 2026 en meerjarenraming 2027-2029.

Voorzitter, ik kom nu toe aan de door ons in te dienen amendementen en de toelichting daarop.

Amendement positief saldo Begroting 2026.

De begroting 2026 laat een positief saldo zien ten bedrage van € 154.150,00. Voorgesteld wordt om dit bedrag ter verbetering van de solvabiliteit in de algemene reserve te storten. AWB staat op het standpunt dat wanneer de solvabiliteit dient te worden verbeterd en/of reserves dienen te worden aangevuld dit niet ten laste van de begrotingen dient te komen doch ten laste van de overschotten op de jaarrekeningen. Dit bedrag kan dan ook beter worden besteed aan het minder verhogen van de OZB.

Wij dienen een daartoe strekkend amendement in, waarvan het dictum luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat het positief saldo van de begroting 2026 ten bedrage van € 154.150,00 niet in de algemene reserve wordt gestort ter verbetering van de solvabiliteit, doch wordt aangewend voor het minder verhogen van de OZB;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan een OZB-opbrengst van € 154.150,00.

Amendement Flexbudget.

In de begroting is een bedrag van € 250.000,00 opgenomen voor de aanvulling van het flexbudget inhuur. Wat AWB betreft dient de aanvulling van het budget vooralsnog te worden teruggebracht tot € 100.000,00.

Ook hiervoor dienen wij een amendement in, waarvan het dictum luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat het aanvullend flexbudget vooralsnog dient te worden beperkt tot € 100.000,00;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan het op de aanvulling van het flexbudget in mindering gebracht bedrag ad € 150.000,00.

Amendement toename kosten kleinschalig verblijf.

Verder is in de begroting een geprognotiseerd bedrag opgenomen van € 244.000,00 voor de toename van de kosten voor kleinschalig verblijf. Uitgaande van een reële begroting en de extra middelen die bij de miljoenennota zijn aangekondigd voor o.a. de jeugdzorg vinden wij het verantwoord om deze toename vooralsnog tot € 144.000,00 te begrenzen.

Ook hiervoor dienen wij een amendement in, waarvan het dictum luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat de geprognotiseerde toename van de kosten kleinschalig verblijf vooralsnog wordt teruggebracht van € 244.000,00 naar € 144.000,00;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan het op de geprognotiseerde kosten kleinschalig verblijf in mindering gebracht bedrag ad € 100.000,00.

Amendement toename hulp bij huishouding.

Tenslotte dienen wij een amendement in met betrekking tot het in de begroting opgenomen bedrag ad. € 250.000,00 voor de aangenomen stijging van het aantal inwoners dat gebruik gaat maken van huishoudelijke hulp. Wij vinden de aangenomen stijging van de kosten, gebaseerd op de huidige ontwikkelingen, vooralsnog aan de hoge kant en stellen de raad voor om hierop € 100.000,00 in mindering te brengen.

Het dictum van het amendement luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat de kosten voor de aangenomen stijging van het aantal inwoners dat gebruik gaat maken van huishoudelijke hulp, vooralsnog wordt teruggebracht van € 250.000,00 naar € 150.000,00;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan het op de toename kosten hulp bij huishouding in mindering gebracht bedrag ad € 100.000,00.

Slotwoord.

In totaal maken wij met genoemde besparingen een bedrag vrij van € 504.150,00 dat wij primair willen inzetten om de OZB met 7,5% minder te verhogen c.q. te beperken tot de indexering van 4,2% Zonodig kunnen de genoemde budgetten in de loop van het begrotingsjaar nog altijd worden bijgesteld.

Met inachtneming van de door ons voorgenomen wijzigingen op de begroting kunnen wij instemmen met de begroting 2026 en wensen wij het college alvast veel succes met de uitvoering.

Tenslotte en wellicht ten overvloede merken wij nog op dat in het voorgenomen raadsbesluit abusievelijk wordt voorgesteld om de begroting 2026-2029 vast te stellen. Wij dienen bij deze een mondeling amendement in om de vaststelling te beperken tot de begroting 2026.

Bedankt voor uw aandacht.

Jo Claessen, fractievoorzitter Aalst Waalre Belang.

Waalre, november 2025.

2026 Kadernota

door
Behandeling Kadernota 2026.

Voorzitter,

De voorjaarsnota van het Rijk heeft vriend en vijand aangenaam verrast. De Kadernota 2026 schetste ons een dramatische financiële situatie voor zowel 2026 als de jaren erna. Voor 2026 werd ons een tekort voorgehouden van € 680.000,00 en werd ons verzocht om het tekort te dekken door 50% verhoging van de gemeentelijke belastingen en 50% door besparingen.

Zelfs voor een optimistisch ingestelde partij leek het erop dat we de komende jaren de geschetste dramatische financiële situatie serieus dienden te nemen en ook wij zouden moeten inzien dat een nog verdere verhoging van de lokale belastingen naast besparingen onontkoombaar waren. Het leek erop dat de komende jaren de soep inderdaad zo heet zou worden gegeten als deze werd opgediend.

Dit ondanks het feit dat in deze raadsperiode jaar op jaar bij de jaarrekening bleek dat er veel geld overbleef en het niet nodig was geweest om onze burgers een op basis van het raadsprogramma afgesproken verhoging van de OZB van 10% op te leggen. Ook over het begrotingsjaar 2024 wordt bij de jaarrekening een overschot van 1 miljoen of meer verwacht.

In onze eerste reactie op de Kadernota in de Schakel hebben wij dan ook met het ergste rekening gehouden. Maar de tekst was nog niet koud of het Rijk gaf bij de voorjaarsnota aan de gemeenten structureel te compenseren voor de gestegen kosten voor de jeugdzorg en voor het dempen van de terugval in het gemeentefonds. Wij vragen ons af hoe deze structurele compensatie valt te rijmen met de door het college als incidenteel aangemerkte mutaties jeugd.

Naar aanleiding van deze voorjaarsnota kwam het college op 1 mei met een geactualiseerde aanbiedingsbrief. In plaats van een flink tekort mag nu worden uitgegaan van een begrotingsoverschot van € 654.000,00 in 2026 en kleuren ook de daarop volgende jaren diep groen.

Hiermee is de bodem onder het voorliggende voorstel aan de raad geslagen en wordt de inhoud van het voorgenomen besluit niet langer gedekt door de lading. Ondanks dit alles vraagt het college de raad o.a. om bij een toekomstig mogelijk tekort dit voor 50% te dekken door besparingen en voor 50% door verhoging van de lokale belastingen.

Wij hebben hier gelet op de in het vooruitzicht gestelde positieve financiële situatie vooralsnog geen moeite mee, doch wij staan ook open voor een verdeling van 75% door besparing en 25% door verhoging van de lokale belastingen. Aan welk scenario dan ook verbinden wij wel de voorwaarde dat we nu geen sinterklaas gaan spelen met de overschotten, doch gaan werken aan een stevige financiële positie waarmee mogelijke begrotingstekorten kunnen worden opgevangen zonder verdere extra verhogingen van de lokale belastingen.

Dit geldt niet voor de toeristenbelasting, die wat AWB betreft mag worden gelijkgetrokken met het geldende tarief in Eindhoven. Deze verhoging naar € 6,00 per persoon per nacht levert ons, volgens uw berekening structureel

€ 80.000,00 op, hetgeen globaal neerkomt op 2% van de OZB.

Wat ons betreft hebben we in deze raadsperiode financieel gezien meer dan genoeg van onze burgers gevraagd en ligt het voor de hand om nu te kiezen voor het doorvoeren van lastenverlichtingen. Meerdere fracties hebben bij de oordeelsvormende behandeling, met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht, hierop gezinspeeld. Wij hebben er dan ook vertrouwen in dat een meerderheid van de raad nu wel genegen is om daaraan bij de behandeling van de begroting mee te werken.

Ook mag wat ons betreft bij voldoende middelen de solvabiliteitsratio zonodig eerder dan in 2029 worden verhoogd naar 25%.

Op de vraag Welke gemeente kan en wil Waalre zijn is AWB duidelijk. Waalre wil een sociale gemeente zijn, waar het voor iedere inwoner goed wonen, werken en recreëren is. Wij willen dan ook werken aan het versterken van de sociale cohesie door het faciliteren van verenigingen, gemeenschapshuizen en andere ontmoetingsplekken. Wij willen dat er veel meer en veel sneller dan in deze raadsperiode sociale huur en betaalbare koopwoningen worden gebouwd. Dit mag niet afhankelijk zijn van het al dan niet bevriezen van de huurprijzen. Wij willen de zorg voor diegenen die deze nodig hebben en niet zelf kunnen betalen onverkort handhaven. Hierop mag niet worden bespaard.

Wat AWB betreft mogen we wel draaien aan knoppen die staan voor excellent en de beste gemeente. Zonder franje en een stukje soberheid moet het mogelijk zijn om onze financiële positie ook voor de toekomst gezond te houden en daarmee ook onze zelfstandigheid te handhaven. Goed is voor AWB Goed genoeg. Zeker in onzekere tijden hoeven we niet voorop te lopen.

Voorzitter met in achtneming van het vorenstaande kan AWB zich op hoofdlijnen vinden in het voorliggende voorstel. Voor ons een meerjarig sluitende begroting echter niet heilig is indien wij als gevolg van teruglopende inkomsten uit het gemeentefonds onze begroting met in achtneming van de (wettelijke) eisen c.q. voorschriften financieel niet sluitend krijgen.

Verder willen wij de geactualiseerde aanbiedingsbrief Kadernota 2026 als uitgangspunt voor het opstellen van de concept programmabegroting 2026 in de besluitvorming verankeren en daarbij aangeven dat het financieel voordeel op grond van de voorjaarsnota mag worden aangewend voor het zonodig sneller c.q. verder verbeteren van de solvabiliteitsratio, voor lastenverlichting voor onze inwoners en voor sport cultuur en recreatie.

Wij hebben daartoe een tweetal amendementen opgesteld die we bij deze indienen.

Met dank voor uw aandacht.

Met vriendelijke groet,

Jo Claessen

Fractievoorzitter Aalst Waalre Belang.

2025 Algemene beschouwingen

door

ALGEMENE BESCHOUWINGEN PROGRAMMABEGROTING 2025.

Voorzitter,

Voorzover wij ons kunnen herinneren gaan wij dit jaar als gemeente voor het eerst een niet sluitende begroting aan de provincie aanbieden. De oorzaak hiervan is gelegen in het feit dat de gemeente van het Rijk in verhouding tot de kosten te weinig middelen ontvangt om de door het Rijk aan ons opgedragen taken, waaronder de Jeugdzorg, uit te voeren. Ook kunnen inwoners met voldoende financiële middelen op basis van het abonnementstarief nog steeds een beroep doen op de WMO voor huishoudelijke hulp en voor het aanbrengen van voorzieningen.

Anderzijds hadden zowel het college als de raad hierop veel eerder kunnen anticiperen door gevolg te geven aan onze oproep om de tering naar de nering te zetten door te bezuinigen en de uitvoering van werkzaamheden c.q. projecten op te schorten.

In het voorwoord op deze begroting lezen wij dat u het verzoek van de raad bij de Kadernota om posten te ontzien niet heeft kunnen honoreren. Het heeft ons veel moeite gekost om te kunnen achterhalen om welke posten het gaat en in welke mate daarop is bezuinigd.

1. OZB.

Het is ook voor het eerst dat de voorgestelde verhoging van de OZB wordt ingezet om het financieel tekort enigszins te dekken. Het moge duidelijk zijn dat AWB van mening is en blijft dat het door het Rijk veroorzaakte tekort op de begroting niet mag worden verhaald op onze inwoners. Wij kunnen en mogen onze inwoners niet blijven kaal plukken. De voorgestelde verhoging van de OZB met meer dan 10%, nu voor de derde maal in deze raadsperiode, ligt ons dan ook nu weer zwaar op de maag.

Wij constateren dat door de krapte op de woningmarkt de WOZ-waarde van een goedkopere woning in verhouding veel harder stijgt dan de WOZ-waarde van een dure woning c.q. kapitale villa. Hetgeen leidt tot een toenemende rechtsongelijkheid en tot een in verhouding hogere aanslag waterschapslasten en inkomstenbelasting voor met name eigenaren met een smalle beurs. Wij vragen ons af of het mogelijk is om zowel de WOZ-waarde als de OZB voor dure woningen meer te laten stijgen dan voor goedkopere woningen. Met andere woorden is binnen de WOZ differentiatie naar soorten woningen mogelijk. Zo wordt al onderscheid gemaakt tussen de stijging van de OZB voor woningen en voor bedrijven en/of niet woningen.

Ook wij zien echter dit jaar geen mogelijkheden om, gelet op de reeds doorgevoerde bezuinigingen en het uitstellen van de uitvoering van werkzaamheden, voor het verlagen van de OZB alternatieve inkomsten aan te dragen c.q. in te zetten. Dit zonder onze inwoners die zorg echt nodig hebben, die zorg te moeten ontzien dan wel te beperken. Ook inzetten op preventie heeft wat AWB betreft de hoogste prioriteit om te voorkomen dat in een later stadium inwoners en met name de jeugd tegen nog veel hogere kosten dienen te worden geholpen.

Los daarvan hebben wij wederom twijfels over het voorliggende sombere financiële doemscenario. Dit te meer omdat de 4e Turap voor 2024 een ongekende hoge positieve bijstelling laat zien van € 1.152.000,00. Wij vragen ons af hoe de fracties, die in deze raadsperiode het noodzakelijk vinden om de OZB jaarlijks met meer dan 10% te verhogen, dit aan de inwoners, die door deze verhogingen in hun portemonnee worden getroffen gaan uitleggen. Wederom blijkt dat de soep niet zo heet wordt gegeten als opgediend. Wij zijn van mening dat dit overschot in 2025 moet worden teruggegeven aan de belastingbetalers.

2. Rioolbelasting.

AWB is op zoek naar beleid op grond waarvan de sterkste schouders weer de zwaarste lasten gaan dragen. In dat verband verzoeken wij het college om te willen bezien in hoeverre de rioolheffing kan worden gekoppeld aan de waarde van de woningen, zodat eigenaren van dure woningen meer rioolheffing gaan betalen dan eigenaren en huurders van goedkopere woningen.

3. Taskforce Sociaal Domein.

Op 21 mei heeft de gemeenteraad € 384.000,00 beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het programmaplan Taskforce Sociaal Domein. Deze incidentele kosten, zo werd gesteld, gaan voor de baat uit en zijn nodig om de maatregelen die leiden tot structurele kostenbeheersing te kunnen realiseren. Enkele maanden later is ons echter door het college medegedeeld dat we de beoogde kostenbesparing ten bedrage van € 821.545,00 niet gaan halen. In de aanbiedingsbrief van de begroting schrijft u “De investering gaat ons op termijn iets opleveren. Dat laat nog wel even op zich wachten”. “Iets” is voor ons, gelet op de gedane investering echter beslist onvoldoende en wij gaan er van uit dat de beoogde kostenbesparing zeker op termijn, hoe dan ook, wordt gehaald.

4. Woningbouw.

AWB maakt zich zorgen over het achterblijven van de bouw van betaalbare sociale huur- en koopwoningen. Ook het feit dat het college het borgen van de bouw van deze woningen wil overlaten aan de projectontwikkelaars, die uit winstoogmerk veel liever vrije sectorwoningen bouwen, baart ons zorgen. De vraag naar betaalbare sociale huur- en koopwoningen is groot en verdient de hoogste prioriteit om de natuurlijke aanwas te kunnen huisvesten en om aan de nog verder toenemende vraag in het kader van de regionale schaalsprong enigszins te kunnen voldoen.

AWB komt dan ook bij de eerste de beste gelegenheid opnieuw met een voorstel naar de raad om in de anterieure overeenkomsten de bouw van betaalbare sociale huur- en koopwoningen in gemengde bouwplannen te borgen.

De bouw van meer betaalbare sociale huur- en koopwoningen heeft bovendien tot gevolg dat de gemiddelde waarde van woningen in Waalre daalt en daarmee de gemeente Waalre een hogere uitkering uit het gemeentefonds ontvangt.

Het besluit van het college om medewerking te verlenen aan het wooninitiatief Waalre voor de huisvesting van jongeren met een verstandelijke beperking juichen wij toe.

5. Vestiging voorlopig voorkeursrecht.

Onlangs hebben we kennis kunnen nemen van het collegebesluit tot vestiging van het voorlopig voorkeursrecht voor een deel van de binnen het plangebied Waalre-Noord fase 3 gelegen gronden. Wij zien dit als een effectief middel om als gemeente meer grip te krijgen op de gewenste ontwikkeling en realisering van het plangebied, doch vragen ons af of dit

besluit al niet veel eerder genomen had moeten worden. Is dit geen mosterd na de maaltijd omdat projectontwikkelaars ter plaatse al een aantal jaren actief bezig zijn met het aankopen van gronden. Wij vragen het college dan ook waarom nu pas dit besluit is genomen.

6. Onderwijs.

In het kerkdorp Waalre is veel onrust ontstaan over het feit dat het college het verzoek van Atalenta om twee extra noodlokalen te plaatsen bij basisschool De Wilderen, op basis van het IHP heeft afgewezen. Ook AWB was hierover in eerste instantie zeer verbaasd. Het schoolbestuur heeft tegen het besluit van het college echter geen bezwaar ingediend en heeft later aangegeven dat de school niet verder wil groeien dan 500 leerlingen en derhalve geen extra lokalen meer wenst te plaatsen. Boventallige leerlingen moeten daardoor elders in de gemeente in afwachting van de realisering van een nieuwe school in Waalre-noord, naar school. Wij vinden dit geen ideale situatie en blijven de ontwikkelingen dan ook met belangstelling volgen.

7. Landgoederenbeleid.

Uit de beantwoording van een technische vraag is ons gebleken dat het college geen toegevoegde waarde ziet in het opstellen van het door de raad gewenste landgoederenbeleid. AWB hecht echter aan het opstellen van het door de raad gewenste landgoederenbeleid om paal en perk te kunnen stellen aan de ongewenste verstening van het buitengebied, ten faveure van grootgrondbezitters.

8. Zonneweide Achtereind.

Wij vragen ons af, of het gelet op o.a. de aangescherpte ruimtelijke kaders van het rijk met betrekking tot de aanleg van zonneweiden, wel zinvol is om vervolgstappen tot realisatie van het project, waaronder een marktconsultatie in gang te zetten. Dit nog afgezien van de problemen met betrekking tot de netcongestie. De aanleg van zonnepanelen op daken, gevels en reststroken langs rijkswegen geniet, in overeenstemming met de voorkeursvolgorde zon van het Rijk, nog altijd onze sterke voorkeur.

9. Regionale schaalsprong.

Ook Waalre zal enerzijds profiteren van de schaalsprong, doch zal anderzijds ook te maken krijgen met de maatschappelijke impact hiervan op onze samenleving. Wij voorzien dat wij de financiële middelen missen om de maatschappelijke gevolgen van de regionale schaalsprong te kunnen opvangen. Door de toename van het aantal woningen en inwoners wordt de druk op onze voorzieningen maar ook op ons wegennet en buitengebied opgevoerd. Wij zullen maatregelen moeten treffen om deze druk in goede banen te leiden. Zonder cofinanciering van de MRE c.q. het SGE en wellicht ook van bedrijven als ASML gaat ons dat niet lukken. Wij vragen het college dan ook om alles in het werk te stellen om als kleine gemeente financiële middelen te verkrijgen om de grootstedelijke problemen als gevolg van de regionale schaalsprong het hoofd te kunnen bieden.

10. Tussenrapportages.

Bij de Turaps wordt ons inziens de raad in toenemende mate gevraagd om beheerstechnische afwijkingen met of zonder financiële consequenties door te voeren, terwijl deze geen grondslag vinden in de lopende begroting. In feite betreft het dan nieuw of gewijzigd beleid. Voor het opvoeren van nieuw of gewijzigd beleid met de daarbij behorende middelen dienen ons inziens afzonderlijke voorstellen aan de raad ter besluitvorming te worden voorgelegd. Wij horen graag van het college of u dit herkent en wat u daaraan gaat doen.

11. Nieuws vanuit de gemeenteraad.

Waalre heeft al meer dan een jaar geen vaste correspondent van het Eindhovens Dagblad. Dit met gevolg dat er geen of nauwelijks nieuws vanuit de gemeenteraad de inwoners bereikt. Ook door Studio 040 onze lokale omroep wordt deze leemte niet ingevuld. Onze inwoners vragen zich dan ook af waar wij in de raad, anders dan met het verhogen van de OZB, nog mee bezig zijn. Graag horen we van het college of en zo ja op welke wijze hiervoor aandacht is gevraagd bij zowel het ED als bij Studio 040.

12. Tenslotte.

Voorzitter, AWB ziet deze begroting en meerjarenraming met lede ogen aan en hoopt op betere financiële tijden en bij voorkeur eerder dan in 2028. De financiële tekorten raken niet alleen onze inwoners maar kunnen op termijn ook de bestaanszekerheid van Waalre als zelfstandige gemeente in gevaar brengen. De actualisering van onze in 2016 vastgestelde visie op de toekomst “ De Kracht van Waalre” lijkt ons het aangewezen moment om ook daarover de discussie aan te gaan.

Wij zien met belangstelling uit naar de uitkomst van de afspraken over de doorberekening van de onderhouds- en servicekosten aan de Stichting Het Huis van Waalre en wachten nog steeds op de verantwoording van de beschikbaar gestelde kredieten voor de viering van het 100 jarig bestaan van onze gemeente.

AWB dient vooralsnog, gelet op de financiële positie en het ontbreken van alternatieve financieringsmogelijkheden, geen moties en/of amendementen in. Moties en amendementen van andere fracties, die wij overbodig achten dan wel leiden tot een nog groter begrotingstekort, zullen wij gelet op onze financiële positie niet steunen. Te meer omdat deze uitgaven de komende jaren alleen nog maar tot verdere verhoging van de lokale lasten zullen leiden.

Voorzitter, er van uitgaande dat deze begroting wordt aangenomen wensen wij u met de uitvoering ervan bij voorbaat veel succes.

Dank voor uw aandacht.

Jo Claessen,

Fractievoorzitter Aalst Waalre Belang

2025 Kadernota

door

Op 18 juni vindt de oordeelvormende behandeling van de Kadernota 2025 in de gemeenteraad plaats.

De Kadernota 2025 is de opmaak voor de begroting 2025 die later in het jaar wordt vastgesteld. Het Rijk geeft in de Voorjaarsnota 2024 aan dat de gemeente in 2025 een korting op de uitkering van het Rijk krijgt. Deze korting noopt tot bezuinigingen.

Het college kiest ervoor om alleen wettelijke taken op te pakken en alleen extra taken met bewezen nut en noodzaak, op te pakken.

Aalst Waalre Belang heeft bij de begroting 2023 al aangegeven zich niet te kunnen vinden in de jaarlijkse verhoging van de OZB met 10% of meer en aangedrongen op bezuinigingen op de uitvoering van projecten dan wel het uitstellen ervan. Nu het water tot de lippen staat is ook het college doordrongen van de noodzaak tot bezuinigingen, naast het wederom verhogen van de OZB met 10%. De voorgestelde bezuinigingen bestempelen wij als “laaghangend fruit” die met name onze inwoners in min of meerdere mate direct treffen.

Zo wordt voorgesteld om:

  • het subsidie aan het Waalres Museum stop te zetten en het jongerencentrum in De Pracht niet voort te zetten.
  • ook is er geen geld meer beschikbaar voor cultuureducatie op de basisscholen en sportstimulering.

Daartegenover wordt er wel weer extra geld uitgetrokken voor de uitbreiding van het personeel.

Wat Aalst Waalre betreft zijn dit verkeerde keuzes. Keuzes die ook niet zijn te rijmen met de jaarlijkse fikse verhogingen van de lokale belastingen. Wij zullen bij de behandeling van de Kadernota dan ook inzetten op het zo mogelijk verlagen van de voorgestelde OZB-verhoging en op verantwoorde bezuinigingen, die onze inwoners dan wel groeperingen minder direct raken en die niet leiden tot nadelige financiële gevolgen voor onze inwoners op de langere termijn.

Bezuinigen op zaken met een preventieve werking, zoals het jongerencentrum, gaat zich in de nabije toekomst wreken. En wat nu wordt afgebroken, denk aan het Waalres Museum, gaat voorgoed voor Waalre verloren.

De besluitvorming over de Kadernota staat geagendeerd voor 2 juli a.s. Wij zullen bij de Kadernota op diverse onderdelen met amendementen komen en hopen daarbij op de steun van een meerderheid in de raad. Vooralsnog kijken we uit naar de financiële effecten van de mei- en septembercirculaires, waarbij het Rijk de werkelijke uitkeringen aan de gemeentes bekend maakt en bijstelt. Wellicht dat deze effecten het maken van uiteindelijke keuzes bij de vaststelling van de begroting vergemakkelijkt.

Jo Claessen,

Fractievoorzitter Aalst Waalre Belang.

2024 Algemene beschouwingen

door

Begroting 2024

Algemene beschouwingen programmabegroting 2024.

Voorzitter,
Inleiding.
Voor ons ligt de programmabegroting 2024. Na bestudering van deze begroting concludeert de fractie AWB dat deze inhoudelijk nauwelijks afwijkt van de programmabegroting 2023. Wederom een beleidsarme begroting die voortborduurt op bestaand beleid. De eerlijkheid gebied ons te zeggen dat er voor nieuw beleid ook onvoldoende financiële middelen voorhanden zijn. Als fractievoorzitter zou ik dan ook de in 2023 uitgesproken algemene beschouwingen opnieuw voor het voetlicht kunnen brengen. Dat gaan we echter niet doen omdat dit tekort doet aan onze volksvertegenwoordigende rol en aan de taak waar wij in het algemeen belang voor staan.
Onroerende Zaak Belastingen.
Op 4 juli heeft de gemeenteraad de kaders voor de begroting 2024 vastgesteld. Daarin is uitgegaan van een verhoging van de OZB met 10%. Ook heeft het college de vrijheid gekregen om bij eventuele negatieve saldi de begroting 2024 en de meerjarenraming 2025- 2027 geheel sluitend te maken door het verder verhogen van de inkomsten uit de OZB.

AWB heeft daar niet mee ingestemd omdat onze inwoners aanhoudend minder geld in hun portemonnee overhouden om de boodschappen en vaste lasten te kunnen betalen. Door stijgende geldzorgen zijn onze inwoners in toenemende mate niet meer in staat om volwaardig in onze samenleving mee te doen. Wij hebben nadrukkelijk verzocht om bij tegenvallende financiële middelen de tering naar de nering te zetten door te bezuinigingen op de lopende programma’s en/of door het uitstellen van de uitvoering van voorgenomen projecten. AWB wil dan ook voorkomen dat nog meer inwoners in geldzorgen geraken. De jaarlijkse ongehoorde stijging van de OZB treft niet alleen de huiseigenaren, maar ook de huurders, die de lokale belastingen doorgerekend zien in o.a. de huurprijs.

Het resultaat van de door de raad vastgestelde kaders komt kort gezegd neer op het voorstel om de OZB in 2024 wederom fors te verhogen en wel met 15 %. Ondertussen is ook de landelijke politiek overtuigd van het feit dat een op de vijf burgers moeite heeft met het betalen van de vaste lasten. En dat is in Waalre niet anders. Het woord bestaanszekerheid doemt opeens in alle verkiezingsprogramma’s op. Wij roepen de landelijke partijen in onze gemeenteraad dan ook op “Doe er iets aan” en voorkom dat de positieve effecten van de gelden die, naar we hopen, door het Rijk worden uitgetrokken om geldzorgen te bestrijden lokaal door het verhogen van de OZB teniet worden gedaan. Toon ook jullie sociaal gezicht.

Wij waarschuwen al jaren voor groots en meeslepend nieuw beleid en blijven van mening dat de gemeente haar burgers niet kan blijven plukken. AWB blijft dan ook aandringen op bezuinigingen, en/of daar waar het kan het uitstellen en versoberen van de uitvoering van voorgenomen werkzaamheden. Maar ook op de noodzaak om nog reëler te begroten.

Regionaal beleid.

Bij gebrek aan financiële middelen zullen we keuzes moeten maken, zonder te tornen aan regionaal gemaakte afspraken, zoals onze bijdrage aan “Knoop XL” de herontwikkeling rond het station in Eindhoven. In de hoop dat ook de bereikbaarheid van het station met het openbaar vervoer vanuit Waalre daardoor wordt verbeterd. De herontwikkeling achten we verder van belang voor het verlagen van de druk op de regionale woningmarkt.

Sociaal domein.

Hoewel de uitgaven in het sociaal domein de pan uitreizen blijven we van mening dat diegenen die de zorg echt nodig hebben die ook moeten blijven krijgen. Dat geldt met name ook voor de jeugdzorg. Wat AWB betreft zetten we nog meer in op preventie. Wel willen we veel meer inzicht in de effecten van onze investeringen in het sociaal domein.

Woningbouw.

AWB maakt zich zorgen over de toenemende druk op onze voorzieningen en woningmarkt en ziet reikhalzend uit naar de bouw van veel meer sociale huur en betaalbare koopwoningen voor jongeren, starters en ouderen. Zoals reeds eerder door ons vermeld is de tijd dat de woningbouw als een verdienmodel kan worden gebruikt voorbij. Iedereen heeft recht op huisvesting en de overheid is daarvoor primair verantwoordelijk.
Wij zijn blij met het feit dat ASML gaat helpen met de bouw van betaalbare woningen voor niet eigen medewerkers. De bouwprojecten die ASML steunt moeten minimaal voor 70% uit betaalbare woningen bestaan. Ik breng daarbij in herinnering dat AWB streeft naar 50% en de meerderheid van deze raad genoegen neemt met 30%. Het zou dan ook fijn zijn als ook in Waalre ASML een woningbouwproject zou willen steunen.
In dat kader vindt AWB het dan ook bijzonder jammer dat de bouw van tijdelijke wooneenheden op het Boerenbondterrein, waarvan de plannen met verve zijn gepresenteerd en verdedigd, geen doorgang vindt.
Verder willen wij er nogmaals voor pleiten om sociale huur- en koopwoningen, gelet op de schaarste aan deze woningen, niet voor een bepaalde termijn van bijvoorbeeld 15 jaren, doch voor onbepaalde termijn als sociale huur- en koopwoningen in stand te houden en dat op een afdoende wijze te regelen.
Verder zouden wij graag zien dat anterieure overeenkomsten, die het college sluit voor de vaststelling van een exploitatieplan voor de ontwikkeling van een woningbouwproject worden gesloten onder voorbehoud van wijziging c.q. aanvulling door de gemeenteraad.
Zonneweide Achtereind.
Voorzitter, bij de vaststelling van het ontwikkelperspectief Buitengebied Aalst hebben wij een amendement ingediend om de locatie op het Achtereind ten behoeve van de grootschalige opwek van duurzame (zonne)energie te laten vervallen.

Op grond van ons verkiezingsprogramma is er op het grondgebied van Waalre geen plaats voor locaties voor het grootschalig opwekken van zonne- en windenergie, maar wel voor kleinschalige locaties, mits deze locaties bij onze inwoners op draagvlak kunnen rekenen en deze geen onomkeerbare nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid en leefomgeving van mens en dier en voor de natuur en het landschap.
Wij zijn dan ook bijzonder blij te lezen dat het kabinet nu ingrijpt en tot de conclusie komt dat er nog zo ongelofelijk veel ruimte op daken is, dat het doodzonde is om landbouwgrond te verspillen aan zonnevelden. ”Eerst daken en gevels, dan onbenutte terreinen in bebouwd gebied (bijvoorbeeld parkeerplaatsen of stortplaatsen), dan onbenutte terreinen in landelijk gebied (bijvoorbeeld stroken langs de snelweg), en als laatste pas landbouw- en natuurgronden. Gelet op het vorenstaande lijkt het AWB meer dan gewenst om de voorgenomen aanleg van een zonneweide op het Achtereind opnieuw tegen het licht te houden.
Traverse Noord, Heikantstraat en de Driehoek.
Voor de herinrichting van de Heikantstraat is een krediet van € 4 miljoen benodigd. Wat AWB betreft zouden wij deze herinrichting 10 jaren willen uitstellen en de levensduur door onderhoudswerkzaamheden, conform de aanpak van de Onze Lieve Vrouwe Dijk, willen verlengen. Het benodigde krediet kan daarmee komen te vervallen. De vrijkomende lasten kunnen deels worden ingezet voor het minder verhogen van de OZB en voor het opvullen van mogelijke tekorten op de begrotingen van de komende jaren. Na de termijn van 10 jaren wil AWB de herinrichting van de Heikantstraat tot het hoogst noodzakelijke beperken. Dat betekent o.a. dat de bomen, die het wegprofiel nu al smaller doen lijken en verkeersremmend werken, blijven staan. Het bestaande wegprofiel kan dan worden gehandhaafd. De met deze sobere uitvoering gemoeide kosten zullen aanzienlijk lager zijn dan € 4 miljoen.
Amendementen.
Voorzitter, AWB zou graag zien dat de voorgenomen verhoging van de OZB wordt beperkt tot de inflatiecorrectie van 6% en heeft daarbij gezocht naar ombuigingen die dit in 2024 mogelijk zouden moeten maken. Wij hebben daartoe een vijftal amendementen voorbereid met een gezamenlijke ombuiging van € 388.000,00.
Het betreft de volgende ombuigingen:

  • De geraamde inkomsten toeristenbelasting met € 25.000,00 te verhogen (voordeel
    € 25.000,00);
  • Het eenmalig budget voor het actualiseren van het beheersplan bossen ten bedrage van
    € 34.000,00 door te schuiven naar 2025 of later (voordeel € 34.000,00):
  • Het eenmalig budget voor het opstellen van een nieuw instrumentarium grondbeleid ten bedrage van € 40.000,00 door te schuiven naar 2025 of later (voordeel € 40.000,00);
  • de capaciteitsuitbreiding regio vooralsnog niet invullen (voordeel € 100.000,00) en
  • De financiële ruimte op basis van de septembercirculaire ten bedrage van € 189.000,00 niet toe te voegen/te onttrekken aan de post onvoorzien, doch eveneens in te zetten om de verhoging van de OZB te verminderen (voordeel € 189.000,00);
    Verder dienen wij nog een amendement in, zonder financiële consequenties, tot wijziging van het bepaalde in lid 1 van het voorgenomen concept besluit, waarbij de strekking van het besluit, zoals het hoort, wordt beperkt tot het vaststellen van de Programmabegroting 2024.

Tenslotte.
Voorzitter, ondanks het feit dat dit college moeite heeft met het jaarlijks sluitend maken van de begroting is Waalre met een bedrag van in totaal ruim € 31 miljoen aan reserves en voorzieningen verre van armlastig en financieel gezien dan ook toekomstbestendig.
Wij zijn dan ook blij met de steun voor ons voorstel om gevolg te geven aan de oproep van zowel de provincie als van de VNG om reëel te begroten en bij gebrek aan inkomsten voor 2026 een niet sluitende begroting aan te bieden. Daarmee duidelijk een signaal af te geven dat door de bezuinigingen van het Rijk de gemeenten er niet meer in slagen om hun begrotingen sluitend te maken. Wat AWB betreft hoeft dit zich niet te beperken tot de begroting 2026, doch zonodig ook voor 2025.
Wij zien uw reactie op onze algemene beschouwingen en op de door ons ingediende amendementen met belangstelling tegemoet.

Waalre, 7 november 2023.
Fractie Aalst Waalre Belang,
Jo Claessen, fractievoorzitter.

2023 Algemene beschouwingen

door

Begroting 2023

Algemeen.

In de aanbiedingsbrief schrijft het college “Duidelijk is dat er de komende tijd veel onzekerheden blijven aan onze inkomsten- én uitgavenkant. Wij leggen u daarom de begroting voor 2023 ter vaststelling voor, inclusief een OZB-verhoging”.

Alvorens expliciet in te gaan op de OZB verhoging merken wij op dat de gemeenten in 2026 eenmalig 1 miljard euro extra van het kabinet krijgen. Bij brief d.d. 13 oktober heeft de provincie, na overleg met het IPO, de VNG en het Ministerie, de gemeenten bericht dat de omvang van het inkomstenniveau van gemeenten, als gevolg van de toekomstige nieuwe financieringssystematiek, minimaal zo hoog zal zijn als het niveau van 2026.

Voor 2023 is bovendien het accres van het gemeentefonds, als gevolg van de loon- en prijscompensatie, 400 miljoen euro hoger dan waar dit voorjaar nog vanuit werd gegaan. 

Met betrekking tot de voorgestelde OZB-verhoging van 10% in 2023 vragen wij ons dan ook af waarom die verhoging nodig is en waarop deze is gebaseerd en wachten het antwoord met belangstelling af.

Onderwijs.

AWB hecht aan een goede huisvesting van ons basisonderwijs. Wij zijn dan ook blij met de afronding en vaststelling van het Integraal huisvestingsplan (IHP) inclusief de haalbaarheidsonderzoeken in 2023. Evenals met de start van de bouwplannen voor de nieuwe duurzame basisschool in Waalre-dorp, de realisatie van de tijdelijke huisvesting bij de Wilderen en de afronding van de interne verbouwing van de Brede School Ekenrooi.

Sport, cultuur en recreatie.

Wij hechten aan een deugdelijke exploitatie van de sporthallen in het belang van alle gebruikers. De inkoopprocedure die moet leiden tot een overeenkomst met de exploitant die vanaf 1 augustus 2023 de sporthallen ’t Hazzo en de Pracht gaat exploiteren, dient dan ook te zijn gericht op de exploitatie van deze sporthallen in de volle omvang ten dienste van de gebruikers.

Cultuuraanjager.

Het college heeft aangegeven dat de organisatie van de viering “100 jaar Waalre” niet tot de taak van de cultuuraanjager behoort. We horen graag van het college hoe de organisatie van een gezamenlijke manifestatie door deze cultuuraanjager in 2023 daarmee valt te rijmen. De gemeenteraad heeft immers € 110.000,00 uitgetrokken voor een projectleider. Graag horen wij van het college wie nu, wat doet.   

Lokale omroep.

AWB verzoekt het college om voordat er een nieuw contract met een lokale omroep wordt gesloten de huidige lokale omroep 040 te evalueren en de uitkomsten met de raad te delen.  

Sociaal Domein.

De lasten binnen het sociaal domein bedragen bijna € 15 miljoen. Dit is circa 36% van de totale begroting.  Voor dat geld willen wij o.a. dat iedereen kan meedoen en dat waar nodig kwalitatief goede zorg wordt geleverd. Het abonnementstarief leidt echter tot een toename van de zorgvraag o.a. doordat ook inwoners die de zorg en/of voorzieningen zelf goed kunnen betalen een beroep doen op zorggelden. Ook bij doorverwijzing naar specialisten dient in eerste instantie veel beter te worden gekeken naar de onderliggende oorzaak van de (psychische) klachten. In de praktijk blijkt dat psychische klachten vaak worden veroorzaakt door schulden en/of armoede. Door de oorzaak aan te pakken kan dure specialistische zorg worden voorkomen en kunnen de kosten worden beperkt.

Minimabeleid.

AWB is blij met de door ons al lang bepleite aandacht voor huishoudens die door stapeling van kortingen op toelagen en verhoging van energie- en kosten van levensonderhoud  in de problemen komen. Wij willen van het college vernemen hoe het die aandacht gaat vertalen in concrete maatregelen. Het extra verhogen van de lokale lasten valt hiermee in ieder geval niet te rijmen. 

Visie gemeenschapshuizen.

AWB vindt het van belang dat er gestart wordt met een inventarisatie van de bestaande capaciteit aan mogelijkheden tot ontmoeten in de kerkdorpen Aalst en Waalre alvorens een integrale visie wordt ontwikkeld. Vervolgens dient te worden gekeken naar de vraag naar ontmoetingsruimten in beide kerkdorpen en dient vraag en aanbod met elkaar te worden vergeleken en daar waar nodig structureel te worden aangepast. 

Volksgezondheid en milieu.

AWB verzoekt het college te willen aangeven op welke wijze het aardgasvrij maken van woningen en gebouwen voor 2050 alsmede het verduurzamen van gebouwen in 2030 in zijn werk gaat en op  welke wijze het college de burgers daarbij concreet gaat helpen.

Ontwikkeling buitengebied.

Zoals bekend is AWB tegen de aanleg van zonneweiden voor het grootschalig opwekken van energie in ons waardevol buitengebied. Wij zien het als een industriële laag die geen kwaliteit toevoegt, doch daaraan alleen afbreuk doet. Los daarvan vragen wij ons af in hoeverre een kleine zonneweide spoort met het grootschalig opwekken van energie.

Wat AWB betreft zijn er voldoende alternatieven voor het opwekken van zonne-energie, zoals panelen op daken, op reststroken en op de geluidschermen langs de snelwegen. Aan  de realisering van een zonneweide binnen het zoekgebied op het Achtereind zullen wij dan ook geen medewerking verlenen.

Verder willen wij van het college horen op welke wijze inwoners die moeite hebben met het betalen van de energierekening in 2023 concreet worden ondersteund. 

Transitie in de landbouw.

De transitie in de landbouw is één van de belangrijke opgaven waar we voor staan. Die transitie moet leiden tot een beter milieu, meer natuur en een waardevoller landschap. De  aanwezige beekdalen en bossen die al jarenlang feitelijk de ecologische en  groene hoofdstructuur binnen ons landschap vormen en de daaraan grenzende (landbouw)gronden behoeven wat AWB betreft versterking en geen verdere aantasting. 

Wij  roepen het college op om te onderzoeken  hoe met lokale  stakeholders en regionale partijen coalities kunnen worden gesloten. Met als doel om binnen het kader van versterking van de bestaande natuur- en landschapswaarden ambities te formuleren die een gezamenlijk belang dienen. Wij dienen een daartoe strekkende motie in (1).

Wonen en bouwen.

De vraag naar betaalbare woningen is groot. Naast de versnelling  van woningbouwontwikkelingen op regionaal niveau wil de landelijke overheid dat er tot en met 2030, 900.000 woningen worden gebouwd. Minstens 250.000 woningen dienen sociale huurwoningen te zijn (minder dan € 750,00 huur per maand en 350.000 betaalbare woningen met een maandhuur minder dan € 1.000,00 of een koopprijs onder de  € 335.000,00. Uiteindelijk dient 30% van de hele woningvoorraad te bestaan uit sociale woningen. Voor Waalre betekent dit werk aan de winkel.

AWB houdt dan ook onverkort vast aan het verkiezingsprogramma waarin wij hebben aangegeven dat, in deze overspannen woningmarkt, 50% van alle te bouwen woningen in Waalre dient te worden gerealiseerd in de (betaalbare) sociale huur- en/of koopsector. Temeer omdat dit past in de hiervoor genoemde doelstelling van de landelijke overheid. Wij dienen daartoe een motie in (2).

Binnenstedelijk bouwen kan daarbij helpen. Voordelen hiervan zijn:

  • herstructurering van de bebouwde kom;
  • wonen dichtbij de voorzieningen en
  • het beperken van het gemotoriseerd verkeer.

Dit uiteraard in samenspraak met burgers. Deze burgerparticipatie moet wat ons betreft meer zijn dan een informatieavond voor omwonenden over een min of meer uitgewerkt plan. Daartoe dienen in de anterieure overeenkomsten met ontwikkelaars inhoudelijke bepalingen te worden opgenomen over het niveau van participatie met omwonenden. AWB dient een daartoe strekkende motie in (3).

De Visie op Goed Wonen en de Woonnotitie dienen op korte termijn, voordat nieuwbouwplannen, zoals Waalre-noord, fase 3,  worden ontwikkeld, te worden geëvalueerd en aangepast om aan te sluiten bij de actuele stand van zaken op de woningmarkt. En bij  de laatste inzichten en visies op o.a. ‘woon-zorg-combinaties”. Ook denken wij daarbij aan CPO-projecten, maatschappelijke projectontwikkeling, het toevoegen van collectieve voorzieningen  en het in erfpacht uitgeven van bouwgrond.

Voor onze jeugd die in Waalre wil blijven wonen dienen versneld betaalbare woningen beschikbaar te komen. Met de realisering van tiny houses aan de Meester Slootsweg en op het Boerenbondterrein dient vaart te worden gemaakt.  

Wat AWB betreft dient In de overeenkomsten met ontwikkelaars en/of grondeigenaren te worden opgenomen dat binnen een gemengd bouwplan met de bouw van de vrije sector woningen niet eerder mag worden begonnen dan nadat de sociale huur- en/of koopwoningen tot de eerste verdiepingsvloer zijn gevorderd. Wij dienen een daartoe strekkende motie in (4).

Bij de herijking van het grondbeleid en de nota kostenverhaal dienen we ons te focussen op de vraag in hoeverre financiële bijdragen mogelijk zijn voor landschap, infrastructuur, natuur, stedelijke herontwikkeling, recreatie en sociale woningbouw, bij gewenste ruimtelijke ontwikkelingen van (particuliere)initiatiefnemers. Wij dienen een daartoe strekkende motie in (5).

De realisering van de bouwplannen voor het nieuwe verpleegtehuis ’t Laar en voor de renovatie van de aangrenzende woonblokken en voor de renovatie van het verpleegtehuis De Hoevenakkers dienen wat AWB betreft te worden versneld.

Lokale heffingen.

OZB

Naar aanleiding van de september circulaire stelt het college voor om de OZB voor de periode 2O23 t/m 2026 jaarlijks te verhogen met 10%. Dit ondanks het feit dat het saldo van de begroting na verwerking van de circulaire in 2023 € 576.000,00 bedraagt en in de daarop volgende jaren oploopt tot € 991.000,00 in 2026. Het college kiest er echter  voor om jaarlijks de vrije reserve op te hogen met €  350.000,00 in plaats van de OZB verder te verlagen. AWB acht dit onnodig en is van mening dat met het jaarlijks toevoegen van het positief rekeningsaldo aan de vrije reserve kan worden volstaan.

Afvalstoffenheffing.

Naast de verhoging van de OZB  stijgen de gemiddelde tarieven voor de afvalstoffenheffing met 12% ten opzichte van 2022. Dit vanwege de meerkosten van diftar en de invoering daarvan maar ook vanwege de hoge inflatie. Nu de invoering is uitgesteld dient in dezen tenminste een herberekening plaats te vinden. Verder dienen de burgers ook rekening te houden met een geringe verhoging van de rioolheffing.

AWB stemt niet in met de verhoging van zowel de OZB als met de afvalstoffenheffing. Onze burgers hebben te maken met sterk gestegen kosten voor het levensonderhoud en de energiekosten. Het vrij besteedbaar inkomen van huishoudens met een  modaal  en middeninkomen wordt hierdoor geminimaliseerd. Het kabinet wringt zich in alle bochten om de burgers voor de gestegen kosten te compenseren en hen zo voor het vervallen in armoede te behoeden. Wij achten het onbegrijpelijk dat de overheid die het dichtste bij de burgers staat door het verhogen van de lokale lasten deze broodnodige compensatie teniet doet en de burgers alsnog in grote problemen brengt.

AWB vindt dan ook dat de lokale heffingen OZB en Afvalstoffenheffing op het niveau van 2022 dienen te worden gehandhaafd en dat de uitgaven van de gemeente daarop dienen te worden afgestemd. Mede gelet op het feit dat er geen sprake meer is van een ravijnjaar acht AWB het zeker in deze tijd, waarin een deel van onze burgers het water tot aan de lippen staat niet nodig en niet gerechtvaardigd, om de lokale lasten te verhogen. Indien er onverhoeds na 2027 als gevolg van de herijking van het Gemeentefonds toch tekorten gaan ontstaan zullen wij voor de dekking daarvan bij het Rijk moeten zijn en niet bij onze inwoners. Wij dienen met betrekking tot de lokale heffingen dan ook een amendement in en bij handhaving van de voorgenomen stijging van genoemde lokale lasten zullen wij niet instemmen met de voorliggende programmabegroting.

De Fractie Aalst Waalre Belang.

8 november 2022.

2022-2026 Raadsprogramma

door

Raadsbreedakkoord, raadsprogramma of toch een coalitieakkoord.

Op 12 juli heeft de gemeenteraad het raadsprogramma 2022-2026 vastgesteld. Aalst Waalre Belang heeft het raadsprogramma geduid als een coalitieakkoord en aangegeven zich hierin als partij onvoldoende te herkennen. En wel om de volgende redenen.

In de inleiding van het voorliggende raadsprogramma staat dat vijf van de zeven partijen een grote gemeenschappelijke visie delen voor de komende bestuursperiode. Dit als variant op wat in het eindverslag van de informateur staat te lezen te weten: omdat bij deze partijen de meeste overlap is gebleken in voorkeur voor elkaar, die hun basis vindt in vertrouwen om zowel inhoudelijk als wat betreft de vorming van het college tot resultaat te kunnen komen. Daarmee was de nieuwe coalitie geformaliseerd en waren de onderlinge verhoudingen tussen coalitie en oppositie bevestigd.

Het vorenstaande is nogmaals benadrukt door het feit, dat het alleen aan de schrijvende partijen is voorbehouden om kandidaten voor het wethouderschap aan te dragen. Het heeft ons dan ook ten zeerste verbaasd hoe snel de voor de verkiezingen geuite lofzang over de onderlinge samenwerking  in de raad na de verkiezingen is vergeten. 

Ook heet het raadsbreed akkoord geen raadsbreed akkoord meer maar raadsprogramma. Dit raadsprogramma is echter niet meer en niet minder dan een coalitieakkoord. Schenk wat ons betreft dan ook klare wijn en noem het ook zo .

Inhoudelijk hebben de schrijvende partijen enerzijds veel water bij de wijn gedaan en daarmee de kool en de geit gespaard. Anderzijds biedt de inhoud veel ruimte, ook voor AWB, voor de nadere invulling en uitwerking van het akkoord. 

Wat AWB betreft hebben wij aangegeven ons te herkennen in de aandacht voor burgerparticipatie, voor vroegsignalering binnen het sociaal domein en het in beeld brengen van verborgen armoede en stapeling van schulden, voor het abonnementstarief, voor alternatieve bestemmingen voor stoppende boeren en voor het terughoudend verhogen van de lokale lasten. Punten waarop wij veel hebben gehamerd en zullen blijven hameren.

Daarmee in tegenstelling is ons inziens de instemming met een mogelijk voorstel van het college om met ingang van 2023 de OZB jaarlijks met stappen tussen de 5 en 10 % extra te verhogen om een mogelijk, doch niet realistisch, tekort in 2026 te kunnen dekken. 

Op punten, zoals het percentage voor de bouw van woningen, zowel huur als koop  in de sociale sector, voor locaties voor het grootschalig opwekken van energie en het verder reduceren van afval is het programma volstrekt niet in lijn met onze standpunten. Ook de afwijzing van een tweede oost-west verbinding is niet toekomstbestendig. De fractie denkt dat de noodzaak van deze tweede oost-west verbinding zich veel eerden zal doen voelen dan thans wordt vermoed. 

Kortom AWB herkent zich per saldo onvoldoende in het voorliggende akkoord en heeft de opstellers in overweging gegeven om dit coalitieakkoord niet door de raad te laten vaststellen maar voor kennisgeving te laten aannemen.

AWB heeft aangegeven de samenwerking met alle fracties onverkort te blijven zoeken en constructief mee te werken aan de uitvoering van het coalitieakkoord, voorzover dat niet strijdig is met onze visie op de samenleving en het welbevinden van onze burgers. Raadsvoorstellen, afkomstig van welk college dan ook, die in het belang zijn van Waalre en van haar inwoners hebben wij altijd gesteund. Wij zullen daarbij  het eigen verkiezingsprogramma, waaraan wij geen water hebben hoeven toevoegen, als leidraad en uitgangspunt hanteren.

Wij hebben de samenwerkende partijen en onszelf daarbij veel succes gewenst.

En wat AWB betreft “Goede wijn behoeft geen krans” . 

Jo Claessen, AWB

2023 Kaders begroting vastgesteld

door

Dinsdag 12 juli 2022 heeft de gemeenteraad de kaders voor het opstellen van de begroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026 vastgesteld. AWB heeft daarbij aangegeven dat het desbetreffende voorstel door de positieve effecten van de meicirculaire geheel is achterhaald. AWB heeft daarbij het volgende overwogen.

Nu de effecten van de meicirculaire en van het coalitieprogramma op de begroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026 zijn doorgerekend blijkt voor de zoveelste maal dat Waalre er financieel gezien de komende jaren veel beter voorstaat dan door het college is aangegeven. En dan moeten de resultaten van de septembercirculaire nog volgen.

De positieve effecten van de meicirculaire resulteren, nadat de kosten van alle in bijlage 1 vermelde noodzakelijke en gewenste opgaven zijn meegenomen, in positieve begrotingssaldi in de jaren 2023 tot en met 2025 van respectievelijk € 268.818,00,

€ 985.825,00 en € 1.427.358,00;

Voor 2026 (ravijnjaar) wordt een neerwaartse bijstelling verwacht. Om dit tekort te dekken stelt u voor om de OZB vanaf 2023 extra te verhogen. Wij vinden het speculatief om nu al rekening te houden met een mogelijk tekort in 2026 van € 1.230.508,00. Nu al valt te voorspellen dat wanneer deze korting zou worden doorgevoerd er zich in gemeenteland een financiële ramp gaat voltrekken. Dat gaat dan ook niet gebeuren.

Bovendien hebben de gemeenten op het VNG congres bij monde van hun voorzitter aan de  minister van Binnenlandse Zaken laten weten dat zij nu, onmiddellijk duidelijkheid willen over de hoogte van het gemeentefonds na 2025. De minister liet weten te werken aan een nieuw financieringsstelsel voor de decentrale overheden dat in 2026 moet ingaan. En scherp voor ogen te hebben dat de gemeenten op Prinsjesdag in september duidelijkheid willen hebben over de financiële toekomst na 2025.

Laten we ons dan ook weer niet onnodig druk maken over ongelegde eieren en de ontwikkelingen afwachten. Wij achten het gelet op het vorenstaande prematuur en onnodig om nu al het college als kader mee te geven de OZB extra te verhogen om een mogelijke neerwaartse bijstelling in 2026 te kunnen opvangen.

Het voorliggende voorstel betreft ondanks het vorenstaande een vrijbrief voor het college om de OZB de komende jaren ongelimiteerd te laten stijgen. AWB vindt dit, onnodig, ongewenst en ongepast. Reeds bij de behandeling van de begroting 2022, waarbij het college ook voorstelde om de OZB met 12% te verhogen  hebben wij hier tegen geageerd. De gemeente die als overheid het dichtste bij de burgers staat dient er alles aan te doen om de koopkracht van de burgers, die door de huidige energiecrisis en de daarmee gepaard gaande prijsstijgingen zwaar onder druk staat, op peil te houden. De vaste lasten nekken nu zelfs onze burgers met een middeninkomen.

Het coalitieakkoord vermeld enerzijds:  Het verhogen van de lokale lasten zetten we terughoudend in en alleen in het geval dat nut en noodzaak duidelijk zijn. Voor 2023 tot en met 2025 is de noodzaak daartoe duidelijk niet aanwezig. En voor 2026 is dit zeer onwaarschijnlijk. Verder vermeld het akkoord: We zetten in op oplossingen ter voorkoming van schulden, waaronder vroegsignalering, en van stapeling van schulden. Door de gemeentelijke belastingen niet dan wel niet extra te verhogen kan hiermee een begin worden gemaakt en blijft het niet bij goede bedoelingen, maar wordt de daad bij het woord gevoegd.   

Wij  kunnen ons ook niet vinden in het uitgangspunt om geen bezuinigingen door te voeren op de lopende programma’s. 

Uit de lijst van noodzakelijke opgaven 2023 blijkt dat

€ 679.000,– benodigd is voor de uitbreiding van de organisatie met coördinatoren. Wij gaan met deze uitbreiding akkoord indien in plaats van coördinatoren uitvoerende beleidsmedewerkers worden aangezocht en de kosten voor de externe inhuur van medewerkers verhoudingsgewijze worden verminderd. Met een stijging van de rioolheffing in 2023 met € 28,00 gaan wij niet akkoord. Te meer omdat bij de bespreking van het Programma Water, riolering en klimaat op 14 juni ll. als optie de keuze is genoemd voor een geleidelijke stijging van de lasten van € 200,00 naar € 400,00 van 2024 tot 2080.

Met de overige met “noodzakelijk aangeduide opgaven” gaan wij akkoord, Niet akkoord gaan wij met de anders dan met “noodzakelijk aangeduide  opgaven”. Dus ook niet met de externe ondersteuning van Boa’s. De noodzaak daarvan vinden wij onvoldoende aangetoond. De extra kosten voor klimaatadaptatie en biodiversiteit zijn ons inziens al meegenomen in het programma water, riolering en klimaat.

Uw voorstel om in te stemmen met het uitgangspunt om een eventueel negatief saldo in de begroting 2023 en de meerjarenraming 2024-2026 100% sluitend te maken door het extra verhogen van de inkomsten uit de OZB is door de positieve effecten van de meicirculaire geheel achterhaald.

AWB vindt het dan ook onacceptabel en onnodig om aan het extra verhogen van de gemeentelijke belastingen, conform het voorstel mee te werken. Met als gevolg dat daarmee impliciet de toenemende armoede, niet alleen financieel maar ook sociaal gezien, van onze burgers wordt bevorderd.

Wij hebben dan ook een amendement ingediend om de kaders aan het vorenstaande aan te passen. Het amendement is met 13 stemmen tegen en 3 stemmen voor verworpen.

Waalre, 12 juli 2022.

Jo Claessen. Fractievoorzitter Aalst Waalre Belang.

01-06 Fractieoverleg

door
  • Datum: 01-06-2022
  • Tijdstip: 19:30-22:00uur
  • Huis van Waalre

Fractieoverleg. Wilt u deze ook een keer bijwonen – geef uzelf dan op voor “Gast van de Fractie”. Meer informatie op deze website.