2026 Algemene beschouwingen

Algemene beschouwingen programmabegroting 2026 en meerjarenraming 2027-2029.

Voorzitter,


Algemeen.
Dit is de laatste begroting van deze raadsperiode. Een raadsperiode die heeft uitgeblonken door bestuurlijke rust, doch de gemeente en haar inwoners financieel gezien niet onberoerd heeft gelaten. Wij zijn blij met de plezierige wijze waarop binnen de raad en met het college wordt samengewerkt en spreken onze waardering uit voor het werk van de ambtelijke organisatie en de ondersteuning van de raad door onze griffie.
In deze algemene beschouwingen kijken we kort op deze raadsperiode terug en reageren daarbij uiteraard ook op de voorliggende begroting en meerjarenraming.


Plannen.
Een aantal plannen dat reeds in de pipeline zat is met succes afgerond. Denk daarbij aan de herinrichting van de Eindhovenseweg met het zwaar bevochten vrachtwagenverbod en de 30 km zone. Zo ook de herinrichting van de Traverse, vanaf de Willibrorduslaan tot aan de Heikantstraat. Diverse wegvlakken in de gemeente zijn aangepakt en fietspaden en trottoirs zijn verbeterd.


Woningbouw.
Op kleine schaal zijn er her en der nieuwe woningen gebouwd, doch in aantal volstrekt onvoldoende om aan de grote woningbehoefte te kunnen voldoen. We zijn dan ook blij dat met het grotere bouwplan Waalre-noord Heijdepark een aanvang is gemaakt en dat de bouwplannen Waalre-noord fase 3 en Ekenrooi-zuid in voorbereiding zijn. In ons verkiezingsprogramma hebben wij aangegeven dat van de te bouwen woningen minimaal 50% dient te bestaan uit sociale huur- en betaalbare koopwoningen. Wij zijn blij met het feit dat dit in onze Woonvisie is verankerd en voor alle bouwplannen geldt. Ook de verruiming van de mogelijkheden voor de bouw van mantelzorgwoningen juichen wij toe.
Wij benadrukken dat het bouwen van met name sociale huur en betaalbare woningen sneller dan tot nu toe moet worden opgepakt en gerealiseerd. Daardoor kunnen o.a. de volwassen jongeren die nu nog noodgedwongen bij hun ouders wonen aan een eigen onderdak helpen. Wonen c.q. een dak boven je hoofd is een grondrecht.

Ergon.
De Ergon zet de komende jaren sterk in op het bevorderen van de uitstroom van werknemers naar het reguliere bedrijfsleven. En dan niet op detacheringsbasis maar in vaste dient. Wij vinden het teleurstellend dat wij als deelnemende gemeente daaraan tot nu toe geen gevolg geven. Ook binnen de gemeente zijn er voldoende mogelijkheden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Ook zouden wij organisaties die van de gemeente subsidie ontvangen moeten verplichten om deze mensen in dienst te nemen. Wij denken daarbij o.a. ook aan de Stichting Het Huis van Waalre.

OZB
Waar we niet trots op zijn is het feit dat in deze raadsperiode de OZB jaarlijks met 10% of meer is verhoogd. Dit terwijl de overschotten op de jaarrekeningen telkens weer lieten zien dat deze verhogingen niet nodig waren om de gemeente financieel gezond te houden. Dit was ook een van de redenen waarom AWB het raadsprogramma niet heeft ondertekend. Ook voor 2026 wordt door het college voorgesteld om de OZB met 11,7% te verhogen. De begroting laat zien dat de opbrengst van de OZB in deze raadsperiode is gestegen van € 5.043.000,00 naar € 6.307.000,00 in 2026 en verder stijgt naar € 7.454.000,00 in 2029.
Waalre heeft op Heeze-Leende na, regionaal gezien, de hoogste belastingdruk. Wij zijn daar niet trots op.
Wij hebben deze raadsperiode telkens weer aangegeven ons hierin niet te kunnen vinden. Door o.a. de extra verhogingen van de OZB werken we niet mee aan de bestaanszekerheid van onze inwoners en zijn deze genoodzaakt om in toenemende mate een beroep te doen op kwijtschelding van de OZB-belasting, de afvalstoffen- en de rioolheffing. Wij vinden dat het enerzijds verhogen van de OZB met niet meer dan het indexeringspercentage en het anderzijds bezuinigen op de uitgaven meer dan voldoende is om onze financiële positie te borgen en onze inwoners niet onnodig te belasten.
Het vorenstaande is des te meer van belang nu uit onderzoek blijkt dat vooral in kleinere gemeenten armoederegelingen, waaronder de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen, nog vaak onder de radar blijven. Zelfs als de minima huishoudens weten waar ze recht op hebben en de hulp letterlijk aan de voordeur krijgen aangeboden, blijft de weerstand groot. Zo blijkt 78% van de mensen, die lastig rondkomt, aangeeft wegens schaamte terughoudend te zijn bij het zoeken naar hulp. Nog opzienbaarder en zorgelijker is het percentage van 66% dat aangeeft geen hulp te zoeken uit angst voor negatieve gevolgen.


Afvalstoffenheffing.
Met betrekking tot de afvalstoffenheffing zijn wij onaangenaam verrast door het feit dat het gedifferentieerde vastrecht voor één- en meerpersoonshuishoudens vanaf 2026 komt te vervallen. Wij horen graag van het college op welke wijze de eenpersoonshuishoudens worden gecompenseerd en waarom wij als raad hierover niet eerder zijn geïnformeerd.


Toeristenbelasting
Met de verhoging van de Toeristenbelasting kunnen wij instemmen.


Werk en Inkomen.
Op 3 april 2025 heeft het college ons medegedeeld dat de samenwerking met Veldhoven met betrekking tot de uitvoering van taken op het terrein van Werk en Inkomen per 1 januari 2026 is opgezegd. Nadien bleef het stil en is ons tussen de neus en lippen door medegedeeld dat de samenwerking toch wordt voortgezet. Uit de begroting blijkt dat deze voortzetting ons jaarlijks € 110.000,00 extra gaat kosten. Dit zonder blikken of blozen en ondanks het feit dat onze inwoners het gevoel hebben dat zij in Veldhoven anders en meer op afstand worden behandeld dan de inwoners van Veldhoven. Onze vraag aan het college is dit gevoel terecht en zo ja wat gaat u eraan doen om dit gevoel bij onze inwoners weg te nemen?


Waalres Museum.
Waar we als AWB ook niet trots op zijn is het besluit van de raad om de subsidie aan het Waalres museum te beëindigen. Als gevolg daarvan sluit het museum met ingang van 1 januari 2026 haar deuren en gaat daarmee voor Waalre en de Waalrese toeristen een culturele instelling en ontmoetingsplek verloren. Wij vinden dit nog steeds een verkeerde bezuiniging die meer dan honderd vrijwilligers raakt. Bovendien vragen wij ons af wat er met de collectie van het lokaal cultureel erfgoed gaat gebeuren.


De Kracht van Waalre.
Onlangs heeft de raad het visiedocument “De Kracht van Waalre” opnieuw vastgesteld. Dit document gaat prat op het gebruik maken van de aanwezige kennis en kunde van onze inwoners. In de praktijk blijkt dat het gemeentebestuur het bij deze woorden laat en inwoners en organisaties zich nog steeds niet of onvoldoende gehoord voelen. Wat AWB betreft moet in dezen werkelijk de knop om en moet actief invulling worden gegeven aan deze tot nu toe loze belofte.


Tweede Oost-Westverbinding.
Zoals bekend pleit AWB voor de realisering van een tweede Oost-Westverbinding. Wij zien deze verbinding als een noodzakelijk afronding van onze wegenstructuur ter ontlasting van met name de Willibrorduslaan en omgeving alsmede voor de bereikbaarheid van de nieuwe woonwijk in Waalre-noord fase 3 en de uitbreiding van bedrijventerrein Het Broek. AWB is van mening dat aan de aanleg van een tweede Oost-Westverbinding ook uit veiligheidsoverwegingen niet langer valt te ontkomen.


Buitengebied.
Door de schaalsprong neemt de druk op ons buitengebied steeds meer toe. Het buitengebied wordt kleiner door de bouw van woningen en de uitbreiding van bedrijventerreinen. Daartegenover neemt het aantal inwoners en anderen die van het buitengebied gebruik maken toe. Dit alles ten nadele van de nog schaars aanwezige flora en fauna. Wat AWB betreft dienen er in het buitengebied dan ook nog meer rustgebieden te worden aangewezen en in de omgevingsplannen te worden geborgd.


Kaderrichtlijn Water.
AWB is van mening dat de aandacht voor de Kaderrichtlijn Water via een instructieregel in het omgevingsplan dient te worden geborgd en dat het gebruik van pesticiden en glyfosaat daarin dient te worden verboden. Ook dient het verbod op het gebruik van pesticiden en glyfosaat in de pachtcontracten voor landbouwgronden te worden opgenomen. Schoon water is namelijk een basisbehoefte en van levensbelang.


Septembercirculaire.
De septembercirculaire resulteert in hogere algemene uitkering ten bedrage van € 628.000,00. Vervolgens wordt dit positief resultaat omgezet in uitgaven ten laste van de begroting ten bedrage van € 633.000,00. Per saldo € 5.000,00 negatief. Is met deze structurele uitgaven, die niet nieuw zijn, in de begroting 2026 geen rekening gehouden en zo neen waarom niet. Het betreft hier de wet suïcidepreventie, implementatie participatie in balans, CDOKE gelden en overheidsbrede dienstverlening.


Grondexploitaties.
AWB is van mening dat alle grondexploitaties voor de gemeente minimaal kostendekkend dienen te zijn en zo mogelijk dienen te worden afgesloten met een positief resultaat.

Schaalgroei Brainportregio.

Steeds meer wordt gewezen op mogelijke risico’s verbonden aan de expansieve groei van ASML binnen onze regio. Daarbij wordt benadrukt dat de regio dient in te zetten op kwalitatieve groei in plaats van op kwantitatieve groei. Ook moeten we kiezen voor meer diversiteit in plaats van afhankelijk te zijn van de levensloop van één bedrijf. AWB deelt de zorgen en vraagt hiervoor aandacht.

————————————————————————————————

De concept begroting 2026 en meerjarenraming 2027-2029.

Voorzitter, ik kom nu toe aan de door ons in te dienen amendementen en de toelichting daarop.

Amendement positief saldo Begroting 2026.

De begroting 2026 laat een positief saldo zien ten bedrage van € 154.150,00. Voorgesteld wordt om dit bedrag ter verbetering van de solvabiliteit in de algemene reserve te storten. AWB staat op het standpunt dat wanneer de solvabiliteit dient te worden verbeterd en/of reserves dienen te worden aangevuld dit niet ten laste van de begrotingen dient te komen doch ten laste van de overschotten op de jaarrekeningen. Dit bedrag kan dan ook beter worden besteed aan het minder verhogen van de OZB.

Wij dienen een daartoe strekkend amendement in, waarvan het dictum luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat het positief saldo van de begroting 2026 ten bedrage van € 154.150,00 niet in de algemene reserve wordt gestort ter verbetering van de solvabiliteit, doch wordt aangewend voor het minder verhogen van de OZB;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan een OZB-opbrengst van € 154.150,00.

Amendement Flexbudget.

In de begroting is een bedrag van € 250.000,00 opgenomen voor de aanvulling van het flexbudget inhuur. Wat AWB betreft dient de aanvulling van het budget vooralsnog te worden teruggebracht tot € 100.000,00.

Ook hiervoor dienen wij een amendement in, waarvan het dictum luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat het aanvullend flexbudget vooralsnog dient te worden beperkt tot € 100.000,00;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan het op de aanvulling van het flexbudget in mindering gebracht bedrag ad € 150.000,00.

Amendement toename kosten kleinschalig verblijf.

Verder is in de begroting een geprognotiseerd bedrag opgenomen van € 244.000,00 voor de toename van de kosten voor kleinschalig verblijf. Uitgaande van een reële begroting en de extra middelen die bij de miljoenennota zijn aangekondigd voor o.a. de jeugdzorg vinden wij het verantwoord om deze toename vooralsnog tot € 144.000,00 te begrenzen.

Ook hiervoor dienen wij een amendement in, waarvan het dictum luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat de geprognotiseerde toename van de kosten kleinschalig verblijf vooralsnog wordt teruggebracht van € 244.000,00 naar € 144.000,00;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan het op de geprognotiseerde kosten kleinschalig verblijf in mindering gebracht bedrag ad € 100.000,00.

Amendement toename hulp bij huishouding.

Tenslotte dienen wij een amendement in met betrekking tot het in de begroting opgenomen bedrag ad. € 250.000,00 voor de aangenomen stijging van het aantal inwoners dat gebruik gaat maken van huishoudelijke hulp. Wij vinden de aangenomen stijging van de kosten, gebaseerd op de huidige ontwikkelingen, vooralsnog aan de hoge kant en stellen de raad voor om hierop € 100.000,00 in mindering te brengen.

Het dictum van het amendement luidt:

Besluit:

De leden 1 en 2 van het voorgenomen besluit te wijzigen als volgt:

1. Vast te stellen de begroting 2026 met dien verstande dat de kosten voor de aangenomen stijging van het aantal inwoners dat gebruik gaat maken van huishoudelijke hulp, vooralsnog wordt teruggebracht van € 250.000,00 naar € 150.000,00;

2. Het voorgestelde stijgingspercentage van de OZB-tarieven in 2026 van in totaal 11,7% minder te laten stijgen met een percentage gelijk aan het op de toename kosten hulp bij huishouding in mindering gebracht bedrag ad € 100.000,00.

Slotwoord.

In totaal maken wij met genoemde besparingen een bedrag vrij van € 504.150,00 dat wij primair willen inzetten om de OZB met 7,5% minder te verhogen c.q. te beperken tot de indexering van 4,2% Zonodig kunnen de genoemde budgetten in de loop van het begrotingsjaar nog altijd worden bijgesteld.

Met inachtneming van de door ons voorgenomen wijzigingen op de begroting kunnen wij instemmen met de begroting 2026 en wensen wij het college alvast veel succes met de uitvoering.

Tenslotte en wellicht ten overvloede merken wij nog op dat in het voorgenomen raadsbesluit abusievelijk wordt voorgesteld om de begroting 2026-2029 vast te stellen. Wij dienen bij deze een mondeling amendement in om de vaststelling te beperken tot de begroting 2026.

Bedankt voor uw aandacht.

Jo Claessen, fractievoorzitter Aalst Waalre Belang.

Waalre, november 2025.

2025 Algemene beschouwingen

ALGEMENE BESCHOUWINGEN PROGRAMMABEGROTING 2025.

Voorzitter,

Voorzover wij ons kunnen herinneren gaan wij dit jaar als gemeente voor het eerst een niet sluitende begroting aan de provincie aanbieden. De oorzaak hiervan is gelegen in het feit dat de gemeente van het Rijk in verhouding tot de kosten te weinig middelen ontvangt om de door het Rijk aan ons opgedragen taken, waaronder de Jeugdzorg, uit te voeren. Ook kunnen inwoners met voldoende financiële middelen op basis van het abonnementstarief nog steeds een beroep doen op de WMO voor huishoudelijke hulp en voor het aanbrengen van voorzieningen.

Anderzijds hadden zowel het college als de raad hierop veel eerder kunnen anticiperen door gevolg te geven aan onze oproep om de tering naar de nering te zetten door te bezuinigen en de uitvoering van werkzaamheden c.q. projecten op te schorten.

In het voorwoord op deze begroting lezen wij dat u het verzoek van de raad bij de Kadernota om posten te ontzien niet heeft kunnen honoreren. Het heeft ons veel moeite gekost om te kunnen achterhalen om welke posten het gaat en in welke mate daarop is bezuinigd.

1. OZB.

Het is ook voor het eerst dat de voorgestelde verhoging van de OZB wordt ingezet om het financieel tekort enigszins te dekken. Het moge duidelijk zijn dat AWB van mening is en blijft dat het door het Rijk veroorzaakte tekort op de begroting niet mag worden verhaald op onze inwoners. Wij kunnen en mogen onze inwoners niet blijven kaal plukken. De voorgestelde verhoging van de OZB met meer dan 10%, nu voor de derde maal in deze raadsperiode, ligt ons dan ook nu weer zwaar op de maag.

Wij constateren dat door de krapte op de woningmarkt de WOZ-waarde van een goedkopere woning in verhouding veel harder stijgt dan de WOZ-waarde van een dure woning c.q. kapitale villa. Hetgeen leidt tot een toenemende rechtsongelijkheid en tot een in verhouding hogere aanslag waterschapslasten en inkomstenbelasting voor met name eigenaren met een smalle beurs. Wij vragen ons af of het mogelijk is om zowel de WOZ-waarde als de OZB voor dure woningen meer te laten stijgen dan voor goedkopere woningen. Met andere woorden is binnen de WOZ differentiatie naar soorten woningen mogelijk. Zo wordt al onderscheid gemaakt tussen de stijging van de OZB voor woningen en voor bedrijven en/of niet woningen.

Ook wij zien echter dit jaar geen mogelijkheden om, gelet op de reeds doorgevoerde bezuinigingen en het uitstellen van de uitvoering van werkzaamheden, voor het verlagen van de OZB alternatieve inkomsten aan te dragen c.q. in te zetten. Dit zonder onze inwoners die zorg echt nodig hebben, die zorg te moeten ontzien dan wel te beperken. Ook inzetten op preventie heeft wat AWB betreft de hoogste prioriteit om te voorkomen dat in een later stadium inwoners en met name de jeugd tegen nog veel hogere kosten dienen te worden geholpen.

Los daarvan hebben wij wederom twijfels over het voorliggende sombere financiële doemscenario. Dit te meer omdat de 4e Turap voor 2024 een ongekende hoge positieve bijstelling laat zien van € 1.152.000,00. Wij vragen ons af hoe de fracties, die in deze raadsperiode het noodzakelijk vinden om de OZB jaarlijks met meer dan 10% te verhogen, dit aan de inwoners, die door deze verhogingen in hun portemonnee worden getroffen gaan uitleggen. Wederom blijkt dat de soep niet zo heet wordt gegeten als opgediend. Wij zijn van mening dat dit overschot in 2025 moet worden teruggegeven aan de belastingbetalers.

2. Rioolbelasting.

AWB is op zoek naar beleid op grond waarvan de sterkste schouders weer de zwaarste lasten gaan dragen. In dat verband verzoeken wij het college om te willen bezien in hoeverre de rioolheffing kan worden gekoppeld aan de waarde van de woningen, zodat eigenaren van dure woningen meer rioolheffing gaan betalen dan eigenaren en huurders van goedkopere woningen.

3. Taskforce Sociaal Domein.

Op 21 mei heeft de gemeenteraad € 384.000,00 beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het programmaplan Taskforce Sociaal Domein. Deze incidentele kosten, zo werd gesteld, gaan voor de baat uit en zijn nodig om de maatregelen die leiden tot structurele kostenbeheersing te kunnen realiseren. Enkele maanden later is ons echter door het college medegedeeld dat we de beoogde kostenbesparing ten bedrage van € 821.545,00 niet gaan halen. In de aanbiedingsbrief van de begroting schrijft u “De investering gaat ons op termijn iets opleveren. Dat laat nog wel even op zich wachten”. “Iets” is voor ons, gelet op de gedane investering echter beslist onvoldoende en wij gaan er van uit dat de beoogde kostenbesparing zeker op termijn, hoe dan ook, wordt gehaald.

4. Woningbouw.

AWB maakt zich zorgen over het achterblijven van de bouw van betaalbare sociale huur- en koopwoningen. Ook het feit dat het college het borgen van de bouw van deze woningen wil overlaten aan de projectontwikkelaars, die uit winstoogmerk veel liever vrije sectorwoningen bouwen, baart ons zorgen. De vraag naar betaalbare sociale huur- en koopwoningen is groot en verdient de hoogste prioriteit om de natuurlijke aanwas te kunnen huisvesten en om aan de nog verder toenemende vraag in het kader van de regionale schaalsprong enigszins te kunnen voldoen.

AWB komt dan ook bij de eerste de beste gelegenheid opnieuw met een voorstel naar de raad om in de anterieure overeenkomsten de bouw van betaalbare sociale huur- en koopwoningen in gemengde bouwplannen te borgen.

De bouw van meer betaalbare sociale huur- en koopwoningen heeft bovendien tot gevolg dat de gemiddelde waarde van woningen in Waalre daalt en daarmee de gemeente Waalre een hogere uitkering uit het gemeentefonds ontvangt.

Het besluit van het college om medewerking te verlenen aan het wooninitiatief Waalre voor de huisvesting van jongeren met een verstandelijke beperking juichen wij toe.

5. Vestiging voorlopig voorkeursrecht.

Onlangs hebben we kennis kunnen nemen van het collegebesluit tot vestiging van het voorlopig voorkeursrecht voor een deel van de binnen het plangebied Waalre-Noord fase 3 gelegen gronden. Wij zien dit als een effectief middel om als gemeente meer grip te krijgen op de gewenste ontwikkeling en realisering van het plangebied, doch vragen ons af of dit

besluit al niet veel eerder genomen had moeten worden. Is dit geen mosterd na de maaltijd omdat projectontwikkelaars ter plaatse al een aantal jaren actief bezig zijn met het aankopen van gronden. Wij vragen het college dan ook waarom nu pas dit besluit is genomen.

6. Onderwijs.

In het kerkdorp Waalre is veel onrust ontstaan over het feit dat het college het verzoek van Atalenta om twee extra noodlokalen te plaatsen bij basisschool De Wilderen, op basis van het IHP heeft afgewezen. Ook AWB was hierover in eerste instantie zeer verbaasd. Het schoolbestuur heeft tegen het besluit van het college echter geen bezwaar ingediend en heeft later aangegeven dat de school niet verder wil groeien dan 500 leerlingen en derhalve geen extra lokalen meer wenst te plaatsen. Boventallige leerlingen moeten daardoor elders in de gemeente in afwachting van de realisering van een nieuwe school in Waalre-noord, naar school. Wij vinden dit geen ideale situatie en blijven de ontwikkelingen dan ook met belangstelling volgen.

7. Landgoederenbeleid.

Uit de beantwoording van een technische vraag is ons gebleken dat het college geen toegevoegde waarde ziet in het opstellen van het door de raad gewenste landgoederenbeleid. AWB hecht echter aan het opstellen van het door de raad gewenste landgoederenbeleid om paal en perk te kunnen stellen aan de ongewenste verstening van het buitengebied, ten faveure van grootgrondbezitters.

8. Zonneweide Achtereind.

Wij vragen ons af, of het gelet op o.a. de aangescherpte ruimtelijke kaders van het rijk met betrekking tot de aanleg van zonneweiden, wel zinvol is om vervolgstappen tot realisatie van het project, waaronder een marktconsultatie in gang te zetten. Dit nog afgezien van de problemen met betrekking tot de netcongestie. De aanleg van zonnepanelen op daken, gevels en reststroken langs rijkswegen geniet, in overeenstemming met de voorkeursvolgorde zon van het Rijk, nog altijd onze sterke voorkeur.

9. Regionale schaalsprong.

Ook Waalre zal enerzijds profiteren van de schaalsprong, doch zal anderzijds ook te maken krijgen met de maatschappelijke impact hiervan op onze samenleving. Wij voorzien dat wij de financiële middelen missen om de maatschappelijke gevolgen van de regionale schaalsprong te kunnen opvangen. Door de toename van het aantal woningen en inwoners wordt de druk op onze voorzieningen maar ook op ons wegennet en buitengebied opgevoerd. Wij zullen maatregelen moeten treffen om deze druk in goede banen te leiden. Zonder cofinanciering van de MRE c.q. het SGE en wellicht ook van bedrijven als ASML gaat ons dat niet lukken. Wij vragen het college dan ook om alles in het werk te stellen om als kleine gemeente financiële middelen te verkrijgen om de grootstedelijke problemen als gevolg van de regionale schaalsprong het hoofd te kunnen bieden.

10. Tussenrapportages.

Bij de Turaps wordt ons inziens de raad in toenemende mate gevraagd om beheerstechnische afwijkingen met of zonder financiële consequenties door te voeren, terwijl deze geen grondslag vinden in de lopende begroting. In feite betreft het dan nieuw of gewijzigd beleid. Voor het opvoeren van nieuw of gewijzigd beleid met de daarbij behorende middelen dienen ons inziens afzonderlijke voorstellen aan de raad ter besluitvorming te worden voorgelegd. Wij horen graag van het college of u dit herkent en wat u daaraan gaat doen.

11. Nieuws vanuit de gemeenteraad.

Waalre heeft al meer dan een jaar geen vaste correspondent van het Eindhovens Dagblad. Dit met gevolg dat er geen of nauwelijks nieuws vanuit de gemeenteraad de inwoners bereikt. Ook door Studio 040 onze lokale omroep wordt deze leemte niet ingevuld. Onze inwoners vragen zich dan ook af waar wij in de raad, anders dan met het verhogen van de OZB, nog mee bezig zijn. Graag horen we van het college of en zo ja op welke wijze hiervoor aandacht is gevraagd bij zowel het ED als bij Studio 040.

12. Tenslotte.

Voorzitter, AWB ziet deze begroting en meerjarenraming met lede ogen aan en hoopt op betere financiële tijden en bij voorkeur eerder dan in 2028. De financiële tekorten raken niet alleen onze inwoners maar kunnen op termijn ook de bestaanszekerheid van Waalre als zelfstandige gemeente in gevaar brengen. De actualisering van onze in 2016 vastgestelde visie op de toekomst “ De Kracht van Waalre” lijkt ons het aangewezen moment om ook daarover de discussie aan te gaan.

Wij zien met belangstelling uit naar de uitkomst van de afspraken over de doorberekening van de onderhouds- en servicekosten aan de Stichting Het Huis van Waalre en wachten nog steeds op de verantwoording van de beschikbaar gestelde kredieten voor de viering van het 100 jarig bestaan van onze gemeente.

AWB dient vooralsnog, gelet op de financiële positie en het ontbreken van alternatieve financieringsmogelijkheden, geen moties en/of amendementen in. Moties en amendementen van andere fracties, die wij overbodig achten dan wel leiden tot een nog groter begrotingstekort, zullen wij gelet op onze financiële positie niet steunen. Te meer omdat deze uitgaven de komende jaren alleen nog maar tot verdere verhoging van de lokale lasten zullen leiden.

Voorzitter, er van uitgaande dat deze begroting wordt aangenomen wensen wij u met de uitvoering ervan bij voorbaat veel succes.

Dank voor uw aandacht.

Jo Claessen,

Fractievoorzitter Aalst Waalre Belang

2025 Kadernota

Op 18 juni vindt de oordeelvormende behandeling van de Kadernota 2025 in de gemeenteraad plaats.

De Kadernota 2025 is de opmaak voor de begroting 2025 die later in het jaar wordt vastgesteld. Het Rijk geeft in de Voorjaarsnota 2024 aan dat de gemeente in 2025 een korting op de uitkering van het Rijk krijgt. Deze korting noopt tot bezuinigingen.

Het college kiest ervoor om alleen wettelijke taken op te pakken en alleen extra taken met bewezen nut en noodzaak, op te pakken.

Aalst Waalre Belang heeft bij de begroting 2023 al aangegeven zich niet te kunnen vinden in de jaarlijkse verhoging van de OZB met 10% of meer en aangedrongen op bezuinigingen op de uitvoering van projecten dan wel het uitstellen ervan. Nu het water tot de lippen staat is ook het college doordrongen van de noodzaak tot bezuinigingen, naast het wederom verhogen van de OZB met 10%. De voorgestelde bezuinigingen bestempelen wij als “laaghangend fruit” die met name onze inwoners in min of meerdere mate direct treffen.

Zo wordt voorgesteld om:

  • het subsidie aan het Waalres Museum stop te zetten en het jongerencentrum in De Pracht niet voort te zetten.
  • ook is er geen geld meer beschikbaar voor cultuureducatie op de basisscholen en sportstimulering.

Daartegenover wordt er wel weer extra geld uitgetrokken voor de uitbreiding van het personeel.

Wat Aalst Waalre betreft zijn dit verkeerde keuzes. Keuzes die ook niet zijn te rijmen met de jaarlijkse fikse verhogingen van de lokale belastingen. Wij zullen bij de behandeling van de Kadernota dan ook inzetten op het zo mogelijk verlagen van de voorgestelde OZB-verhoging en op verantwoorde bezuinigingen, die onze inwoners dan wel groeperingen minder direct raken en die niet leiden tot nadelige financiële gevolgen voor onze inwoners op de langere termijn.

Bezuinigen op zaken met een preventieve werking, zoals het jongerencentrum, gaat zich in de nabije toekomst wreken. En wat nu wordt afgebroken, denk aan het Waalres Museum, gaat voorgoed voor Waalre verloren.

De besluitvorming over de Kadernota staat geagendeerd voor 2 juli a.s. Wij zullen bij de Kadernota op diverse onderdelen met amendementen komen en hopen daarbij op de steun van een meerderheid in de raad. Vooralsnog kijken we uit naar de financiële effecten van de mei- en septembercirculaires, waarbij het Rijk de werkelijke uitkeringen aan de gemeentes bekend maakt en bijstelt. Wellicht dat deze effecten het maken van uiteindelijke keuzes bij de vaststelling van de begroting vergemakkelijkt.

Jo Claessen,

Fractievoorzitter Aalst Waalre Belang.

2022-2026 Raadsprogramma

Raadsbreedakkoord, raadsprogramma of toch een coalitieakkoord.

Op 12 juli heeft de gemeenteraad het raadsprogramma 2022-2026 vastgesteld. Aalst Waalre Belang heeft het raadsprogramma geduid als een coalitieakkoord en aangegeven zich hierin als partij onvoldoende te herkennen. En wel om de volgende redenen.

In de inleiding van het voorliggende raadsprogramma staat dat vijf van de zeven partijen een grote gemeenschappelijke visie delen voor de komende bestuursperiode. Dit als variant op wat in het eindverslag van de informateur staat te lezen te weten: omdat bij deze partijen de meeste overlap is gebleken in voorkeur voor elkaar, die hun basis vindt in vertrouwen om zowel inhoudelijk als wat betreft de vorming van het college tot resultaat te kunnen komen. Daarmee was de nieuwe coalitie geformaliseerd en waren de onderlinge verhoudingen tussen coalitie en oppositie bevestigd.

Het vorenstaande is nogmaals benadrukt door het feit, dat het alleen aan de schrijvende partijen is voorbehouden om kandidaten voor het wethouderschap aan te dragen. Het heeft ons dan ook ten zeerste verbaasd hoe snel de voor de verkiezingen geuite lofzang over de onderlinge samenwerking  in de raad na de verkiezingen is vergeten. 

Ook heet het raadsbreed akkoord geen raadsbreed akkoord meer maar raadsprogramma. Dit raadsprogramma is echter niet meer en niet minder dan een coalitieakkoord. Schenk wat ons betreft dan ook klare wijn en noem het ook zo .

Inhoudelijk hebben de schrijvende partijen enerzijds veel water bij de wijn gedaan en daarmee de kool en de geit gespaard. Anderzijds biedt de inhoud veel ruimte, ook voor AWB, voor de nadere invulling en uitwerking van het akkoord. 

Wat AWB betreft hebben wij aangegeven ons te herkennen in de aandacht voor burgerparticipatie, voor vroegsignalering binnen het sociaal domein en het in beeld brengen van verborgen armoede en stapeling van schulden, voor het abonnementstarief, voor alternatieve bestemmingen voor stoppende boeren en voor het terughoudend verhogen van de lokale lasten. Punten waarop wij veel hebben gehamerd en zullen blijven hameren.

Daarmee in tegenstelling is ons inziens de instemming met een mogelijk voorstel van het college om met ingang van 2023 de OZB jaarlijks met stappen tussen de 5 en 10 % extra te verhogen om een mogelijk, doch niet realistisch, tekort in 2026 te kunnen dekken. 

Op punten, zoals het percentage voor de bouw van woningen, zowel huur als koop  in de sociale sector, voor locaties voor het grootschalig opwekken van energie en het verder reduceren van afval is het programma volstrekt niet in lijn met onze standpunten. Ook de afwijzing van een tweede oost-west verbinding is niet toekomstbestendig. De fractie denkt dat de noodzaak van deze tweede oost-west verbinding zich veel eerden zal doen voelen dan thans wordt vermoed. 

Kortom AWB herkent zich per saldo onvoldoende in het voorliggende akkoord en heeft de opstellers in overweging gegeven om dit coalitieakkoord niet door de raad te laten vaststellen maar voor kennisgeving te laten aannemen.

AWB heeft aangegeven de samenwerking met alle fracties onverkort te blijven zoeken en constructief mee te werken aan de uitvoering van het coalitieakkoord, voorzover dat niet strijdig is met onze visie op de samenleving en het welbevinden van onze burgers. Raadsvoorstellen, afkomstig van welk college dan ook, die in het belang zijn van Waalre en van haar inwoners hebben wij altijd gesteund. Wij zullen daarbij  het eigen verkiezingsprogramma, waaraan wij geen water hebben hoeven toevoegen, als leidraad en uitgangspunt hanteren.

Wij hebben de samenwerkende partijen en onszelf daarbij veel succes gewenst.

En wat AWB betreft “Goede wijn behoeft geen krans” . 

Jo Claessen, AWB